سلام کردن به عربی رو بلد بودم ولی خداحافظی رو نه! یه “السلام علیکم” می‌گفتم و خیالم راحت بود 😄
در واقع یکی از مشکلای من اول یادگیری زبان عربی نحوه خداحافظی کردن بود. نه اینکه بلد نباشم، نمیدونستم چجوری خداحافظی رو باید چه زمانی بگم. و اینکه اصلا توی موقعیت های مختلف چطور باید خداحافظی کنم و معمولا چه اصطلاحاتی همراهش گفته میشه.
این شد که تصمیم گرفتم حسابی تحقیق کنم. گشتم دنبال اصطلاحات، سبک‌های گفتن، آداب خداحافظی و حتی معنی‌شون تو فرهنگ عربی. حالا تو این مقاله قراره همه چیزهایی که یاد گرفتم رو باهات به اشتراک بذارم پس بزن بریم!
شرکت در کلاس های آموزشی زبان عربی
1- رایج ترین، مَعَ ٱلسَّلَامَةِ (خداحافظ)
در لهجه های مختلف مع السلامة که معنی «با سلامتی» رو میده، رایج‌ترین و همه‌کاره‌ترین عبارت خداحافظی در عربی هست. در واقع این خداحافظی یکی از پرکاربردترین و مودبانه‌ترین روش‌های خداحافظی.
معنا: خداحافظ / به سلامت
مثال:
كَانَ مِنَ ٱلدَّوَاعِي أَنْ نَذْهَبَ، مَعَ ٱلسَّلَامَةِ يَا أَخِي.
وقتشه بریم، خداحافظ برادر!
یا مثلاً:
شُكْرًا عَلَى ٱلزِّيَارَةِ، مَعَ ٱلسَّلَامَةِ!
ممنون از دیدارت، به سلامت!
۲. إِلَى ٱللِّقَاءِ (تا دیدار بعد)
این عبارت بسیار مودبانه‌ست و اغلب در محیط‌های رسمی و نیمه‌رسمی استفاده میشه.
معنا: تا دیدار بعد / به امید دیدار
مثال:
سَأُغَادِرُ ٱلآنَ، إِلَى ٱللِّقَاءِ فِي ٱلْغَدِ
الآن می‌رم، فردا می‌بینمت!
كَانَ لِقَاءً جَمِيلًا، إِلَى ٱللِّقَاءِ
دیدار خوبی بود، به امید دیدار.
۳. فِي أَمَانِ ٱللَّهِ (در پناه خدا)
این جمله اغلب با بار احساسی و دینی همراهه و در مکالمات نزدیک‌تر، خانواده یا مؤمنانه استفاده میشه.
معنا: در پناه خدا / خداحافظی با معنای دعایی
سَافِرْ بِخَيْرٍ، فِي أَمَانِ ٱللَّهِ.
سفر به‌خیر، در پناه خدا.
لَا تَنْسَ أَنْ تَتَّصِلَ بِي، فِي أَمَانِ ٱللَّهِ.
فراموش نکن باهام تماس بگیری، در پناه خدا.
۴. تَصْبَحْ عَلَى خَيْرٍ (شب‌به‌خیر)
معنا: شب‌به‌خیر / خواب خوبی داشته باشی
در پاسخ معمولاً گفته می‌شود: وَأَنْتَ مِنْ أَهْلِهِ
مثال:
سَأَذْهَبُ إِلَى ٱلنَّوْمِ، تَصْبَحْ عَلَى خَيْرٍ.
می‌خوام برم بخوابم، شب‌به‌خیر!
تَصْبَحِينَ عَلَى خَيْرٍ، يَا أُخْتِي.
شب‌به‌خیر خواهرم!
۵. أَوَدِّعُكَ (بدرود)
این عبارت کمی رسمی‌تر و عاطفی‌تره و توی نامه‌ها یا لحظات احساسی خداحافظی کاربرد داره. بنابراین اگر میخواید با دوست یا مخاطب خاصتون خداحافظی کنید میتونید از این عبارت استفاده کنید.
تلفظ:
أُوَدِّعُكَ (مذکر)
أُوَدِّعُكِ (مونث)
مثال:
أُوَدِّعُكَ بِكُلِّ ٱلْحُبِّ وَٱلِٱحْتِرَامِ، وَأَتَمَنَّى لَكَ ٱلتَّوْفِيقَ.
با تمام عشق و احترام با تو خداحافظی میکنم و برات آرزوی موفقیت دارم.
أُوَدِّعُكِ وَدَاعًا حَارًّا، يَا صَدِيقَتِي.
باهات به گرمی خداحافظی میکنم دوست من.
۶. دُمْتَ بِخَيْرٍ (سلامت باشی)
این عبارت شاعرانه‌تر و مودبانه‌تره، و نوعی دعای خداحافظی به شمار می‌آد.
معنا: همیشه در خوبی و سلامت باشی
تلفظ:
دُمْتَ بِخَيْرٍ (مذکر)
دُمْتِ بِخَيْرٍ (مونث)
مثال:
أَسْتَوْدِعُكَ ٱللَّهَ، دُمْتَ بِخَيْرٍ.
تو را به خدا می‌سپارم، سلامت باشی.
إِلَى ٱللِّقَاءِ، دُمْتِ بِخَيْرٍ.
تا دیدار بعد، همیشه سالم باشی.
۷. سَلِّمْ لِي عَلَى… (سلام منو برسون به …)
این جمله موقع خداحافظی برای اشاره به محبت به شخص ثالث استفاده میشه.
معنا: سلام منو به … برسون
مثال:
سَلِّمْ لِي عَلَى أُسْرَتِكَ، وَإِلَى ٱللِّقَاءِ.
سلام منو به خانوادت برسون، تا دیدار بعد!
آیا خداحافظی تو لهجه های مختلف عربی باهم فرق داره؟ اگه داره چه فرقی؟
بله خداحافظی تا حدودی در لهجه های مختلف باهم فرق داره. اما تفاوت به قدری نیست که شما دچار مشکل بشید.
همونطور که میدونید زبان عربی به دو بخش اصلی تقسیم میشه:
عربی فصیح (Modern Standard Arabic): رسمی، نوشتاری و مشترک بین همه کشورهای عرب‌زبان.
لهجه‌های محاوره‌ای (عامیّه): بسته به کشور و منطقه، تفاوت زیادی دارن.
اینها کمی باهم توی لهجه های پر کاربردی مثل لهجه خلیجی و لهجه شامی تفاوت دارن که تو ادامه توضیح میدیم:
لهجه شامی (لبنان، سوریه، اردن، فلسطین، عراق)
در لهجه شامی و خداحافظ به عربی عراقی معنی های زیر را دارد:
خداحافظی رایج:
- مع السَّلامة
- بَاي
- الله مَعَك (خداحافظ با معنای “خدا همراهت باشه”) ← رایجه و احساسی‌تره
مثال:
طَيِّب، رايِح، الله مَعَك.
خب، دارم می‌رم، خدا همراهت باشه.
بَاي، بَشوفَك بُكرا
خداحافظ، فردا می‌بینمت.
لهجه خلیجی (عربستان، کویت، امارات، قطر…)
خداحافظی رایج:
- فِي أمان الله
- مع السلامة
- يَلّا فَمان الله
- بَاي (در جوان‌ترها رایجه)
مثال:
يَلّا، نِمْشِي، فِي أمان الله.
بزن بریم، در پناه خدا.
فَمان الله، لا تِطَوِّل
خداحافظ، دیر نکنی!
جمله عربی خداحافظی
اگر به دنبال جمله عربی خداحافظی هستید احتمالا از این جمله ها میخواید تو موقعیت های مختلفی استفاده کنید. به همین دلیل یک جدول آماده کردیم که توش جملات عربی خداحافظی توی موقعیت های مختلف رو نوشتیم میتونید ببینید:
| موقعیت استفاده | جمله عربی | ترجمه فارسی |
| محترمانه و رسمی | كَانَ لِيَ ٱلشَّرَفُ بِهٰذَا ٱللِّقَاءِ، وَأَتَمَنَّى أَنْ نَتَقَابَلَ قَرِيبًا فِي ظُرُوفٍ أَفْضَلَ، مَعَ ٱلسَّلَامَةِ وَدُمْتَ بِخَيْرٍ. | باعث افتخارم بود این دیدار، امیدوارم به‌زودی در شرایط بهتر همدیگر را ببینیم. خداحافظ، سلامت باشی. |
| دوستانه | مَهْمَا طَالَ ٱلْفِرَاقُ، سَتَبْقَى فِي ذَاكِرَتِي وَفِي قَلْبِي، وَسَنَجْتَمِعُ يَوْمًا مَا، فِي أَمَانِ ٱللَّهِ يَا أَخِي ٱلْعَزِيزِ. | هرچقدر هم که دوری طول بکشه، در یاد و دلم می‌مونی، و روزی دوباره همدیگه رو می‌بینیم. در پناه خدا باشی، برادر عزیزم. |
| احساسی و خداحافظی طولانی | لَا أَعْرِفُ كَيْفَ أُوَدِّعُكَ، فَكُلُّ كَلِمَاتِ ٱلْوَدَاعِ تَبْدُو صَغِيرَةً أَمَامَ مَا أَشْعُرُ بِهِ، وَلٰكِنْ فِي أَمَانِ ٱللَّهِ وَدُمْتَ لِي ذِكْرَى جَمِيلَةً فِي ٱلْحَيَاةِ. | نمی‌دونم چطور خداحافظی کنم؛ چون تمام واژه‌های وداع در برابر احساسم کوچیک به نظر میان. ولی در پناه خدا، و همیشه در خاطرم به‌عنوان یادگاری زیبا می‌مونی. |
| خداحافظی هنگام سفر | أَتَمَنَّى لَكَ سَفَرًا سَعِيدًا وَرِحْلَةً مُوَفَّقَةً، وَلَا تَنْسَ أَنْ تُطَمْئِنَنَا عَلَيْكَ، مَعَ ٱلسَّلَامَةِ وَفِي حِفْظِ ٱللَّهِ. | سفر خوبی برات آرزو دارم و موفقیت در راهت، یادت نره از خودت خبر بدی. خداحافظ، در حفظ خدا باشی. |
| شاعرانه و ادبی | سَتَظَلُّ خُطَاكَ تَسِيرُ فِي طُرُقَاتِ ذَاكِرَتِي، وَصَوْتُكِ يُرَافِقُنِي فِي صَمْتِ ٱللَّيْلِ، فَإِلَى ٱللِّقَاءِ يَا مَنْ سَكَنْتَ ٱلرُّوحَ. | قدم‌هایت در مسیرهای خاطرم باقی می‌ماند و صدایت در سکوت شب همراهم است. تا دیدار بعد، ای کسی که در جانم نشستی. |
خداحافظی عاشقانه عربی
اگر میخواید به عربی خداحافظی کنید باید بدونید که لحن خداحافظی عاطفی و صمیمی باید باشه که احساس رو منتقل کنه. توی کشور های عربی هم معمولاً همراه با دعای خیر مثل “في أمان الله” یا در پناه خدا به عربی گفته میشه. علاوه بر این کلمات محبت‌آمیز مثل “حبيبي” (عزیزم)، “قلبي” (قلبم)، “روحي” (روحم) زیاد استفاده می‌شن.
در جدول زیر چند خداحافظی عاشقانه و شاعرانه را بیان کرده ایم که می تونید از اونها استفاده کنید:
| جمله عربی | ترجمه فارسی |
| أُحِبُّكَ، وَلَا تُنْسَى أَنَّكَ دَائِمًا فِي قَلْبِي، فِي أَمَانِ ٱللَّهِ يَا حَبِيبِي. | دوستت دارم، و یادت نره که همیشه در قلب منی. در پناه خدا عزیزم. |
| مَهْمَا بَعُدَتْ بَيْنَنَا ٱلْمَسَافَاتُ، فَحُبِّي لَكَ لَا يَتَغَيَّرُ، إِلَى ٱللِّقَاءِ يَا نُورَ عَيْنِي. | هرچند فاصله‌ها بین ما زیاده، عشقم به تو تغییر نمی‌کنه. تا دیدار بعد، ای نور چشمم. |
| وَدَاعًا يَا مَنْ سَكَنْتَ فِي رُوحِي، سَأَنْتَظِرُكَ حَتَّى ٱلْأَبَدِ. | بدرود ای کسی که در روحم ساکن شدی، تا ابد منتظرت می‌مونم. |
| سَتَبْقَى فِي ذَاكِرَتِي وَفِي أَحْلَامِي، فَكَيْفَ أُوَدِّعُ نَفْسِي؟ | تو در خاطره‌ها و خواب‌هام می‌مونی، چطور از خودم خداحافظی کنم؟ |
| لَا أَقُولُ وَدَاعًا، بَلْ إِلَى ٱللِّقَاءِ | نمی‌گم خداحافظ، بلکه می‌گم تا دیدار بعد |
انواع خداحافظی به عربی در سفر کدومه؟
در سفر هم معمولا آرزوی سلامتی و دعای خیر و تاکید بر بازگشت دوباره با سلامتی همراه با خداحافظی گفته میشه. از جمله رایج ترین عبارت های خداحافظی اینها هستن:
| عبارت عربی | معنا و کاربرد | ترجمه فارسی |
| تَروح وتِرجَع بِالسَّلامَة | غیررسمی و صمیمی برای مسافر | برو و سالم برگرد |
| فِي أَمانِ الله | برای مسافر (رسمی و مذهبی) | در پناه خدا |
| الله يُوَفِّقَك فِي سَفَرِك | آرزوی موفقیت در سفر | خدا در سفرت باعث موفقیتت بشه |
| الله يِسَلِّمَك فِي طَرِيقَك | دوستانه، همراه با دعای سلامتی | خدا در راه سلامتی ات رو حفظ کنه |
| رِحْلَة سَعِيدَة | رایج در فرودگاه و سفر و هم دوستانه هست هم رسمی | سفر خوشی داشته باشی |
| سَفَر سَعِيد | بسیار رایج در گفت‌وگوی عمومی استفاده میشه | سفر خوبی داشته باشی |
| دِير بَالَك عَلَى حَالَك | تو لهجه شامی استفاده میشه برای سفرهای خطرناک یا دور | مواظب خودت باش |
| لا تِنسى تِطَمِّنّا عَلَيْك | صمیمی هست و برای تأکید بر خبر دادن | یادت نره از خودت خبر بدی |
انواع خداحافظی به عربی
در مجموع فرهنگ خداحافظی در دنیای عرب چیزی فراتر از فقط گفتن “خداحافظ” هست. معمولا عرب ها روابط اجتماعی، احترام، محبت، و دین رو تو سبک خداحافظی‌هاشون پررنگ می‌کنن.
مثلا برخلاف بسیاری از کشورهای اروپایی در فرهنگ عربی خداحافظی ممکنه چند دقیقه طول بکشه. مخصوصاً در جمع‌های خانوادگی، خداحافظی با هر نفر جداگانه انجام میشه، با دست دادن یا بوسیدن روی صورت (بسته به جنسیت و نزدیکی رابطه).
همچنین در زبان عربی، گفتن “خداحافظ” بدون یک دعای خیر، ناقص تلقی میشه. عباراتی مثل موارد زیر نه‌تنها خداحافظی هستن، بلکه ابراز محبت و آرزوی خیر هستن.
| عبارت | معنا |
| فِي أمان الله | در پناه خدا |
| الله يِخَلِّيك | خدا حفظت کنه |
| الله يِسَلِّمَك | خدا بهت سلامتی بده |
| الله يِوَفِّقَك | خدا بهت توفیق بده |
همچنین یادتون باشه که خداحافظی وابسته به جایگاه اجتماعی یا سن هست. مثلا در فرهنگ عربی، احترام به بزرگ‌ترها بسیار مهمه. برای مثال اگر با یک بزرگ‌تر یا استاد خداحافظی می‌کنی، ممکنه از عباراتی مثل: أَسْتَأْذِنُكَ که معنی با اجازه شما میده استفاده کنی. یا فِي أمانِ الله، يَا أُسْتَاذ (در پناه خدا، استاد محترم).
همچنین یادتون باشه که پیش از خداحافظی با اصطلاحاتی مثل “طَيّب”، “ماشي”، “يلّا” بحث رو جمع می‌کنند. علاوه بر اون عبارات مثل “صار وقت نروح” یا “لازم إمشي” برای نشان دادن وقت رفتن استفاده می‌شن.
اگر در خانه‌ی میزبان هستید، عبارت های زیر به عنوان احترام بیشتر استفاده میشه:
“مِنِسْتَأْذِن (مِنّكُم)” = از حضورتان عذر می‌خواهم
“بَدّنا نِسْتَأْذِن” = می‌خواهیم خداحافظی کنیم
مطالب پیشنهادی:
