اگر شروع کردی به یادگیری آلمانی، احتمالاً با این سؤال روبه‌رو شدی که چه افعالی رو باید بلد باشم که بتونم راحت صحبت کنم؟
در زبان آلمانی بخش بزرگی از مکالمه روزمره با افعال باقاعده ساخته می شه. خوشبختانه یادگیریشون خیلی راحت‌تر از افعال بی قاعده هست چون یه الگوی مشخص دارن و می تونی به راحتی در زمان حال، گذشته و کامل ازشون استفاده کنی.
تو این مقاله ما می خوایم یک لیست کامل و کاربردی از افعال باقاعده آلمانی آماده کنیم، با معنی فارسی، تلفظ، مثال جمله‌ای و حتی صرف کامل. بعد از خوندنش دیگه موقع ساخت جمله‌های ساده روزمره گمراه نمی شی!
پس بریم که یاد بگیریم!
دانلود PDF لیست افعال با قاعده در زبان آلمانی
افعال با قاعده چه هستن و چه فرقی با افعال بی قاعده دارن؟
تو زبان آلمانی افعال به دو دسته افعال باقاعده (regelmäßig) و افعال بی‌قاعده (unregelmäßig) تقسیم می‌شن.
- افعال باقاعده افعالی هستن که طبق یک الگوی مشخص و قابل پیش‌بینی صرف می‌شن. یعنی وقتی زمان یا فاعل عوض می‌شه، ریشه‌ی فعل ثابت می‌مونه و فقط پسوندها تغییر می‌کنن.
- افعال بی‌قاعده افعالی هستن که از الگوی ثابت پیروی نمی‌کنن و موقع صرف شدن، ریشه‌شون هم ممکنه تغییر کنه (مثلاً تغییر مصوت در ریشه). این افعال رو باید حفظ کرد چون قابل پیش‌بینی نیستن.
در افعال با قاعده:
- ریشه‌ی فعل تغییر نمی‌کنه.
- در زمان حال (Präsens) پسوندهای مشخصی به ریشه اضافه می‌شه.
- در زمان گذشته ساده (Präteritum)، معمولاً -te به ریشه اضافه می‌شه و در حالت سوم شخص مفرد ممکنه -t یا -et اضافه بشه.
- در حالت کامل (Perfekt)، از ge- در ابتدای فعل و -t در انتها استفاده می‌شه.
مثال: فعل lernen (یاد گرفتن)
ریشه: lern-
صرف در زمان حال (Präsens):
- ich lerne (من یاد می‌گیرم)
- du lernst (تو یاد می‌گیری)
- er/sie/es lernt (او یاد می‌گیرد)
- wir lernen (ما یاد می‌گیریم)
- ihr lernt (شما یاد می‌گیرید)
- sie/Sie lernen (آنها/شما رسمی یاد می‌گیرید)
زمان گذشته ساده (Präteritum):
- ich lernte (من یاد گرفتم)
- du lerntest (تو یاد گرفتی)
- er/sie/es lernte (او یاد گرفت)
زمان گذشته کامل (Perfekt):
- ich habe gelernt (من یاد گرفته‌ام)
نکته: می‌بینی که ریشه (lern) همیشه ثابت می مونه و فقط پسوندها تغییر می کنن. این یعنی فعل باقاعده هست.
پس تفاوت اصلی افعال با قاعده و بی قاعده اینه:
باقاعده:
- ریشه ثابت می‌مونه (مثل lernen → lern-).
- از الگوی مشخصی مثل اضافه کردن -te یا -t پیروی می‌کنن.
بی‌قاعده:
- ریشه ممکنه تغییر کنه (مثل gehen → ging یا sein → war).
- الگوی ثابتی ندارن و باید حفظ بشن.
لیست افعال با قاعده در زبان آلمانی
به دلیل اینکه تعداد افعال با قاعده زبان آلمانی بسیار زیاده بیان کردن همشون ممکن نیست. ولی در این قسمت لیست افعال پرکاربرد آلمانی رو همراه با تلفظ و مثال قرار میدیم تا شما عزیزان کاملا با ساختار این افعال آشنا بشید و یاد بگیرید:
| فعل آلمانی | معنی فارسی | تلفظ فارسی | مثال | حال (ich) | گذشته (Präteritum) |
| machen | انجام دادن | ماخن | Ich mache meine Hausaufgaben. (من تکالیفم را انجام می‌دهم) | ich mache | ich machte |
| spielen | بازی کردن | اشپی‌لن | Wir spielen Fußball. (ما فوتبال بازی می‌کنیم) | ich spiele | ich spielte |
| lernen | یاد گرفتن | لِرنن | Ich lerne Deutsch. (من آلمانی یاد می‌گیرم) | ich lerne | ich lernte |
| arbeiten | کار کردن | آر‌بایتن | Ich arbeite im Büro. (من در دفتر کار می‌کنم) | ich arbeite | ich arbeitete |
| kaufen | خریدن | کافن | Ich kaufe ein Brot. (من نان می‌خرم) | ich kaufe | ich kaufte |
| wohnen | زندگی کردن | وُهن | Ich wohne in Berlin. (من در برلین زندگی می‌کنم) | ich wohne | ich wohnte |
| fragen | پرسیدن | فراگن | Ich frage den Lehrer. (من از معلم می‌پرسم) | ich frage | ich fragte |
| antworten | جواب دادن | آنت‌وُرتن | Ich antworte auf die Frage. (من به سوال جواب می‌دهم) | ich antworte | ich antwortete |
| reisen | سفر کردن | رایزن | Ich reise nach Deutschland. (من به آلمان سفر می‌کنم) | ich reise | ich reiste |
| kochen | آشپزی کردن | کوشن | Ich koche Suppe. (من سوپ می‌پزم) | ich koche | ich kochte |
| öffnen | باز کردن | اُفنِن | Ich öffne die Tür. (من در را باز می‌کنم) | ich öffne | ich öffnete |
| brauchen | نیاز داشتن | براوچن | Ich brauche Hilfe. (من کمک نیاز دارم) | ich brauche | ich brauchte |
| besuchen | بازدید کردن | بزوخن | Ich besuche meine Freunde. (من به دیدن دوستانم می‌روم) | ich besuche | ich besuchte |
| erzählen | تعریف کردن | اِرتسِلن | Ich erzähle eine Geschichte. (من یک داستان تعریف می‌کنم) | ich erzähle | ich erzählte |
| tanzen | رقصیدن | تانزن | Ich tanze gern. (من دوست دارم برقصم) | ich tanze | ich tanzte |
| warten | منتظر بودن | وار‌تن | Ich warte auf den Bus. (من منتظر اتوبوس هستم) | ich warte | ich wartete |
| lieben | دوست داشتن | لیبن | Ich liebe meine Familie. (من خانواده‌ام را دوست دارم) | ich liebe | ich liebte |
| sagen | گفتن | زاکن | Ich sage die Wahrheit. (من حقیقت را می‌گویم) | ich sage | ich sagte |
پسوند های صرف افعال در زمان های مختلف
برای اینکه بتونید از افعال به صورت کاربردی استفاده کنید، پس از صرف فعل با قاعده آلمانی باید بُن فعل رو بسازید. یعنی با توجه به اینکه ضمیر جمله چه کسی هست، پسوند رو از جدول زیر انتخاب می کنید و قرار میدید پشت فعل.
زمان حال ساده (Präsens)
| شخص | پسوند | مثال فعل: machen | معنی مثال | تلفظ فارسی |
| ich | -e | ich mache | من انجام می‌دهم | ایخ ماخه |
| du | -st | du machst | تو انجام می‌دهی | دو ماخست |
| er/sie/es | -t | er macht | او انجام می‌دهد | اِر ماخت |
| wir | -en | wir machen | ما انجام می‌دهیم | ویر ماخن |
| ihr | -t | ihr macht | شما انجام می‌دهید (غیررسمی جمع) | ای‌یِر ماخت |
| sie/Sie | -en | sie machen | آنها انجام می‌دهند / شما (رسمی) | زی ماخن |
زمان گذشته ساده (Präteritum)
| شخص | پسوند | مثال فعل: lernen | معنی مثال | تلفظ فارسی |
| ich | -te | ich lernte | من یاد گرفتم | ایخ لِرنته |
| du | -test | du lerntest | تو یاد گرفتی | دو لِرنته‌ست |
| er/sie/es | -te | er lernte | او یاد گرفت | اِر لِرنته |
| wir | -ten | wir lernten | ما یاد گرفتیم | ویر لِرن‌تن |
| ihr | -tet | ihr lerntet | شما یاد گرفتید | ای‌یِر لِرن‌تت |
| sie/Sie | -ten | sie lernten | آنها یاد گرفتند / شما (رسمی) | زی لِرن‌تن |
صرف افعال در زمان گذشته کامل Perfekt
راز موفقیت در ساخت جمله در حالت گذشته کامل یا Perfekt فعل کمکی هست!
برای اینکه بتونی بگی «من یاد گرفتم» یا «تو خرید کردی»، به دو بخش نیاز داری:
- فعل کمکی (کمک‌حال): این فعل صرف می‌شه.
- فعل اصلی (شکل سوم): این فعل به صورت ثابت آخر جمله می‌شینه.
فرمول کلیش اینه:
فاعل+فعل کمکی (صرف شده)+⋯+شکل سوم فعل اصلی
حالا بریم سراغ بخش اصلی: کی از فعال کمکی haben استفاده کنیم و کی از sein؟
۱. فعل کمکی Haben (داشتن)
قانون ۹۰٪!
تقریباً همه افعال باقاعده (مثل kaufen, machen, fragen, spielen) با haben گذشته کامل ساخته می‌شن. اگه شک داشتی، با haben جمله بساز، چون احتمال درست بودنش خیلی بالاست!
مثال:
| ضمیر فاعلی (فاعل) | صرف Haben | شکل سوم فعل اصلی (Partizip II) | مثال (معنی) |
| Ich | habe | gemacht | Ich habe meine Hausaufgaben gemacht. (من تکالیفم رو انجام دادم.) |
| Du | hast | gefragt | Hast du den Lehrer gefragt? (تو از معلم پرسیدی؟) |
| Er/Sie/Es | hat | gekauft | Er hat ein Brot gekauft. (او یک نان خرید.) |
| Wir | haben | gespielt | Wir haben gestern Fußball gespielt. (ما دیروز فوتبال بازی کردیم.) |
| Ihr | habt | gelernt | Ihr habt viel gelernt. (شماها زیاد یاد گرفتید.) |
| Sie/Sie | haben | gewohnt | Sie haben in Berlin gewohnt. (آنها در برلین زندگی کردند.) |
۲. فعل کمکی Sein (بودن)
فقط در سه حالت خیلی خاص از sein استفاده می‌کنیم. خوشبختانه توی افعال باقاعده، این‌ها کم هستن:
- حرکت از نقطه‌ای به نقطه‌ی دیگر (جابجایی): مثل reisen (سفر کردن) یا wandern (پیاده‌روی کردن).
- تغییر حالت: مثل aufwachen (بیدار شدن) یا einschlafen (خوابیدن).
- خود فعل sein: در گذشته کامل با خودش ساخته می‌شه (منظورم افعال بی‌قاعده مثل sein و bleiben نیستن، فقط افعال باقاعده‌ی حرکتی مد نظره).
مثال با افعال باقاعده:
| ضمیر فاعلی (فاعل) | صرف Sein | شکل سوم فعل اصلی (Partizip II) | مثال (معنی) |
| Ich | bin | gereist | Ich bin nach Italien gereist. (من به ایتالیا سفر کردم.) |
| Du | bist | gewandert | Bist du in den Bergen gewandert? (تو در کوه‌ها پیاده‌روی کردی؟) |
| Er/Sie/Es | ist | aufgewacht | Er ist früh aufgewacht. (او زود بیدار شد.) |
نمونه صرف افعال با قاعده آلمانی با ترجمه فارسی
در ادامه برای یادگیری بهتر شما عزیزان، صرف کامل چند فعل با قاعده آلمانی را قرار می دهیم:
الگوی صرف افعال باقاعده در زمان حال ساده
| ضمیر فاعلی (Pronomen) | شناسه (Endung) | مثال با فعل kaufen (خریدن) | ترجمه فارسی |
| Ich (من) | -e | kaufe | می‌خرم |
| Du (تو) | -st | kaufst | می‌خری |
| Er/Sie/Es (او/آن) | -t | kauft | می‌خرد |
| Wir (ما) | -en | kaufen | می‌خریم |
| Ihr (شماها) | -t | kauft | می‌خرید |
| sie/Sie (آنها/شما محترمانه) | -en | kaufen | می‌خرند/می‌خرید |
lernen (یاد گرفتن/درس خواندن)
| ضمیر فاعلی | صرف فعل | ترجمه فارسی |
| Ich | lerne | یاد می‌گیرم |
| Du | lernst | یاد می‌گیری |
| Er/Sie/Es | lernt | یاد می‌گیرد |
| Wir | lernen | یاد می‌گیریم |
| Ihr | lernt | یاد می‌گیرید |
| sie/Sie | lernen | یاد می‌گیرند/می‌گیرید |
مثال: Ich lerne Deutsch. (من آلمانی یاد می‌گیرم.)
spielen (بازی کردن)
| ضمیر فاعلی | صرف فعل | ترجمه فارسی |
| Ich | spiele | بازی می‌کنم |
| Du | spielst | بازی می‌کنی |
| Er/Sie/Es | spielt | بازی می‌کند |
| Wir | spielen | بازی می‌کنیم |
| Ihr | spielt | بازی می‌کنید |
| sie/Sie | spielen | بازی می‌کنند/می‌کنید |
مثال: Wir spielen Fußball. (ما فوتبال بازی می‌کنیم.)
نکته: به موارد خاص هم توجه داشته باشید. اگر ریشه فعل به حروف -t, -d, -m یا -n ختم شود، برای آسانی تلفظ، قبل از شناسه -st (برای ضمیر Du) و -t (برای ضمیر Er/Sie/Es و Ihr)، یک حرف صدادار -e- اضافه می‌شود.
مثال:
arbeiten (کار کردن)
ریشه فعل: arbeit- (به -t ختم می‌شود)
| ضمیر فاعلی | صرف فعل (با اضافه شدن -e-) | ترجمه فارسی |
| Ich | arbeite | کار می‌کنم |
| Du | arbeitest | کار می‌کنی |
| Er/Sie/Es | arbeitet | کار می‌کند |
| Wir | arbeiten | کار می‌کنیم |
| Ihr | arbeitet | کار می‌کنید |
| sie/Sie | arbeiten | کار می‌کنند/می‌کنید |
مثال: Er arbeitet viel. (او زیاد کار می‌کند.)
نتیجه گیری
در این مطلب به صورت کامل لیست افعال با قاعده و روش به کاربردن آن در جمله ها رو توضیح دادیم. اگر حس می کنید گرامر زبان آلمانی پیچیده هست و باید به صورت حرفه ای تر یاد بگیرید، می تونید از دوره های آلمانی موسسه زبان دهخدا استفاده کنید. این مجموعه با داشتن اساتید حرفه ای و خوش نام زبان آلمانی کمک می کنه که گرامر آلمانی رو به سادگی بتونید درک و در موقعیت های مختلف استفاده کنید.
دوره تخصصی آموزش زبان آلمانی از مبتدی تا پیشرفته
خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد می کنیم :
لغات آلمانی سطح a2 pdf (لیست کامل در جدول)
جدول آرتیکل های آلمانی (لیست کامل)
