اگر در حال مطالعه زبان ترکی استانبولی هستید، یادگیری علائم و اصطلاحات ریاضی به ترکی استانبولی جزو ضروریّات خواهد بود.
قطعاً اگر قصد تحصیل درترکیه را داشته باشید، علاوه بر دانش زبانی کافی ، بسته به رشته ی تحصیلی شما، حتّی غیر مرتبط، نیازمند یکسری اطلاعات پایه در رابطه با ریاضیات خواهید بود.
حتی اگر قصد تحصیل در ترکیه را هم نداشته باشید، قصد زندگی، سفر، کار ، خرید و … به احتمال زیاد روزی دانستن علائم پایه ریاضی به زبان ترکی استانبولی به دردتان خواهد خورد.
در این مقاله علائم اساسی ریاضی و اشکال هندسی به زبان ترکی که روزی به آنها نیاز پیدا خواهید کرد، آورده شده است. علاوه بر آن جملات و اصطلاحات متنوع و کاربردی روزمره در رابطه با ریاضیّات را نیز در این مقاله آورده ایم.
İşlemler-عملگرها
|
Artı |
جمع ، + |
| Eksi | تفریق ، – |
| Bölü | ÷ تقسیم ، |
| Çarpı | × ضرب ، |
| Büyüktür | >بزرگتر ، |
| Küçüktür | < کوچکتر، |
| Büyük eşittir | ≥بزرگتر مساوی ، |
| Küçük eşittir | ≤کوچکتر مساوی ، |
| Eşit değildir | ≠نامساوی ، |
Şekiller-اشکال
| Çember | دایره |
| Üçgen | مثلث |
| Kare | مربع |
| Dikdörtgen | مستطیل |
| Beşgen | پنج ضلعی |
| Altıgen | شش ضلعی |
| Sekizgen | هشت ضلعی |
| Oval | بیضی |
| Küp | مکعب |
| Koni | مخروط |
| Silindir | استوانه |
| Piramit | هرم |
| Küre | کره |
Konular-موضوعات
| Cebir | جبر |
| Geometri | هندسه |
| Trigonometri | مثلثات |
| İstatistikler | آمار |
| Olasılık teorisi | نظریه احتمال |
| Kombinasyonlar | ترکیبات |
Genel Matematik Kavramları-مفاهیم عمومی ریاضی
| Asal sayı عدد اول |
| Tek sayıعدد فرد |
| Çift sayıعدد زوج |
| Ondalık sayıعدد اعشاری |
| Açıزاویه |
| Alanمساحت |
| Hacimحجم |
| Çevre محیط |
| Çapقطر |
| Yarıçapشعاع |
| Enعرض |
| Yükseklikارتفاع |
| Uzunlukطول |
| Paralelموازی |
| Yüzdeدرصد |
| Dik açıزاویه قائمه |
| Bağıntıنسبت |
| Benzer üçgenمثلث مشابه |
| Bileşik sayı عدد مرکب |
| Bileşk fonksiyonتابع مرکب |
| Bilimsel gösterimنماد علمی |
| Birebir fonksiyonتابع یک به یک |
| Bütünler açıزاویه مکمل |
| Çarpanlara ayırmaفاکتورگیری |
| Çift fonksiyonتابع زوج |
| Tek fonksiyonتابع فرد |
| Çözüm kümesiمجموعه جواب |
| Dar açıزاویه محدب |
| Geniş açı زاویه مقعر |
| Değişkenمتغیر |
| Değişme özelliğiخاصیّت تعویض پذیری |
| Denklem (eşitlik)معادله |
| Dış açıزاویه بیرونی |
| Dizi (aritmetik)دنباله حسابی |
| Dizi (geometrik)دنباله هندسی |
| Doğal sayıعدد طبیعی |
| Eğimشیب |
| Eksen (x/y ekseni) محور (محور x/y) |
| En büyük ortak bölen (ebob) بزرگترین مقسوم علیه مشترک |
| En küçük ortak kat (ekok) کمترین مضرب مشترک |
| Eşkenar üçgenمثلث متساوی الاضلاع |
| Faktöriyelفاکتوریل |
| Integralانتگرال |
| İkizkenar üçgenمثلث متساوی الساقین |
| Kalanباقی مانده |
| Karekökریشه دوم |
| Kesirکسر |
| Komşu açıزاویه مجاور |
| Limitحد |
| Logaritmaلگاریتم |
| Matrisماتریس |
| Mutlak değerقدر مطلق |
| Negatif sayıعدد منفی |
| Pozitif sayıعدد مثبت |
| Ondalık sayıعدد اعشاری |
| Orijinمبدأ |
| Parabolسهمی |
| Parçalı fonksiyonتابع تکه تکه |
| Paydaمخرج |
| Periyodik fonksiyonتابع دوره ای |
| Permütasyonجایگشت |
| Sonsuzنا متناهی |
| Sonluمتناهی |
| Sürekliپیوسته |
| Süreksizناپیوسته |
| Tam sayıعدد صحیح |
| Tanımsızتعریف نشده |
| Teğetمماس |
| Tek sayıعدد فرد |
| Teoremقضیه |
| Ters açıزاویه مخالف |
| Ters fonksiyonتابع معکوس |
| Ters orantı نسبت معکوس |
| Türevمشتق |
| Üsتوان |
| Üstel fonksiyon تابع نمایی |
| Vektör بردار |
| Yarıçapشعاع |
| Yayکمان |
| Yöndeş açıزاویه مربوطه |
|
Yazılışı-نوشتار |
فارسی |
Türkçe |
| 1/2 | یک دوم | Yarım, iki de bir |
| 1/3 | یک سوم | Üçte bir |
| 1/4 | یک چهارم | Dörtte bir |
| 1/5 | یک پنجم | Beşte bir |
| 1/6 | یک ششم | Altıda bir |
| 2/3 | دو سوم | Üçte iki |
| 3/4 | سه چهارم | Dörtte üç |
| 1/8 | یک هشتم | Sekizde bir |
| 1/10 | یک دهم | Onda bir |
| 1/100 | یک صدم |
Yüzde bir |
جملات کاربردی در رابطه با ریاضیات به زبان ترکی
| Eklemek, Toplamak | جمع کردن |
| Çıkarmak, Eksiltmek | منها کردن |
| Bölmek | تقسیم کردن |
|
Çarpmak |
ضرب کردن |
|
İki artı üç eşittir beş. |
دو به علاوه سه برابر است با پنج.
|
|
Altı eksi dört eşittir iki. |
شش منهای چهار برابر است با دو.
|
|
Yirmi artı yedi eşittir yirmi yedi. |
بیست به اضافه هفت برابر بیست و هفت است.
|
|
On beş artı beş eşittir yirmi. |
پانزده بعلاوه پنج برابر با بیست است.
|
|
Kırk eksi sekiz eşittir otuz iki. |
چهل منهای هشت برابر است با سی و دو.
|
|
Kırktan sekiz çıkarıldığında eşittir otuz iki. |
تفریق چهل از هشت برابر سی و دو است.
|
|
On beş eksi beş eşittir on. |
پانزده منهای پنج برابر است با ده.
|
|
Kırk bölü sekiz, beşe eşittir. |
چهل تقسیم برهشت برابر است با پنج.
|
|
Seksen bölü sekiz, ona eşittir.
|
هشتاد تقسیم برهشت برابر است با ده.
|
|
Yedi kere beş, otuz beşe eşittir.
|
هفت ضربدر پنج برابر است با سی و پنج.
|
|
Sekiz kere altı, okırk sekize eşittir.
|
هشت ضربدر شش برابر است با چهل و هشت.
|
|
Yedi ile beşin çarpımı otuz beşe eşittir. |
ضرب پنج در هفت با سی و پنج برابر است. |
|
Burada çalışanların yüzde doksanı erkek.
|
نود درصد کارگران اینجا مرد هستند.
|
|
Sana yüzde yüz katılıyorum.
|
صد در صد باهات موافقم.
|
|
Yüzde yüz eminim.
|
صد در صد مطمعنم.
|
|
Yüzde yirmi indirimde. |
20% تو حراجه.
|
|
Yüzde otuz.
|
%30 |
|
Yüzde seksen. |
%80 |
|
Dört kare 16’dır. |
توان دوم چهار، شانزده می باشد. |
|
İki küp 8’dir. |
توان سوم دو، هشت می باشد. |
|
64’ün karekökü 8’dir. |
جذر شصت و چهار، هشت می باشد. |
|
64’ün küp kökü 4’tür. |
ریشه مکعب 64 برابر با 4 است.
|
|
27’ün küp kökü 3’tür. |
ریشه مکعب 27 برابر با 3 است.
|
|
İki nokta elli beş.
|
2.55 |
|
Yirmi beş nokta on üç.
|
25.13 |
|
X, y’ye eşit değil.
|
X برابر y نیست.
|
|
X, y’ye eşit.
|
X برابر y است.
|
|
X, y’den büyük.
|
X از y بزرگتر است.
|
|
X, y’den küçük.
|
X از y کوچکتر است.
|
|
Üç yediden azdır. |
سه کمتر از هفت است.
|
|
Beş, ikiden büyüktür.
|
پنج بزرگتر از دو است.
|
|
1. Doğru ve 2. Doğru birbirlerine göre paraleller.
|
خط اول و خط دوم نسبت به هم موازی اند. |
|
1.Doğru ve 2.Doğru kesişiyor.
|
خط اول و دوم متقاطع هستند. |
|
6 Sayısı 3’e tam bölünür.
|
عدد 6 بر عدد 3 بخش پذیر است. |
|
10 Sayısı 5’e tam bölünür.
|
عدد 10 بر عدد 5 بخش پذیر است. |
|
9 Sayısı 3 sayısının katıdır.
|
عدد 9 مضرب عدد 3 است. |
|
10 Sayısı 2 sayısının katıdır.
|
عدد 10 مضرب عدد 2 است. |
|
Kırk derecelik açının tümleyeni elli derecelik açıdır.
|
متمم زاویه چهل درجه ، زاویه پنجاه درجه است. |
|
X ve y açıları bütünler açılardır.
|
زوایای x و y زوایای مکمل هستند.
|
| Eksi on | منفی ده |
|
Eksi beş |
منفی پنج |
در این مقاله سعی شد علائم و اصطلاحات ریاضی کاربردی و اساسی به زبان ترکی آورده شود.
اکنون شما با تقلید از جملات و عبارات آورده شده در مقاله می توانید جملات خود را بسازید. البته که برای ساختن جملات پیچیده تر نیازمند دانش زبانی بیشتری هستید. قطعا کلاس های آنلاین و حضوری زبان ترکی استانبولی آموزشگاه دهخدا در افزایش دانش زبانی شما موثر واقع خواهد شد.
توصیه می شود مقاله ی اعداد در زبان ترکی استانبولی را که مرتبط با این مقاله هست رهم مطالعه کنید.
اگر شما عبارات و یا اصطالاحات ریاضی دیگری به زبان ترکی استانبولی می شناسید با ما در قسمت نظرات به اشتراک بگذارید!
بیشتر بخوانید:
JK
1 در مورد “علائم ریاضی به ترکی استانبولی، اشکال هندسی و چهار عمل اصلی”
ممنون بابت توضیحات
کاملا جامع و مفید و مختصر