ضمایر در زبان ترکی استانبولی از مباحث اساسی و پایه در یادگیری این زبان می باشد. در این مقاله قصد داریم در رابطه با انواع ضمایر در زبان ترکی استانبولی و گرامر های هر کدام صحب کرده و مثال هایی را برای یادگیری و درک عمیق تر بیاوریم.
ضمیر چیست؟
ضمیرکلمه‌ای است که جانشین کلمات و اسامی در جمله شده و نقش‌های اسم را می‌پذیرد؛ ضمایر با توجه به نوع و جایگاهش در جمله نقش‌های مختلفی می‌گیرند.
انواع ضمیر در زبان ترکی استانبولی
- ضمایر فاعلی (kişi zamiri)
در این قسمت با انواع ضمایر فاعلی آشنا می شوید.
به این ضمایر، ضمایر شخص نیز گفته می شود.
| (biz)
ما |
(ben)
من |
| (siz)
شما |
(sen)
تو |
| (onlar)
آنها |
(o)
او |
برای صرف اسامی مختلف باید پسوند شخص مناسب با هر ضمیر و با توجه به آخرین حرف صدادار کلمه نیز باید به اسامی و صفت های مختلف اضافه شود. پسوند های شخص عبارتند از:
| Ö,Ü | O,U | E,İ | A,I | |
| (y)üm | (y)um | (y)im | (y)ım | Ben |
| Sün | sun | Sin | sın | Sen |
| – | – | – | – | O |
| (y)üz | (y)uz | (y)iz | (y)ız | Biz |
| sünüz | sunuz | siniz | sınız | Siz |
| ler | lar | ler | lar | Onlar |
به عنوان مثال:
Ben+ İran’lı + yım
Onlar + evde + ler
مثال هایی در رابطه با ضمایر فاعلی و پسوند های شخص:
Biz şimdi evdeyiz.
ما اکنون در خانه هستیم.
Siz neredesiniz?
شما اکنون کجا هستید؟
Ben ve o dışarıdayız.
من و او بیرونیم.
Biz İranlı değiliz.
ما ایرانی نیستیم.
- ضمایر ملکی (iyelik zamirleri)
| Benimمال من | Bizim مال ما |
| Seninمال تو | Sizin مال شما |
| Onun مال او | Onların مال آنها |
جدولی که در قسمت بالا مشاهده کردید ضمایر ملکی در زبان ترکی استانبولی می باشد. البته توجه داشته باشید برای نشان دادن مالکیت هر چیزی اضافه کردن پسوند ملکی به انتهای آن کلمه کافیست و بیشتر مواقع نیازی به آوردن ضمایر ملکی نیست.
در این جداول زیر نیز می توانید پسوند های ملکی را مشاهده نمایید.
ترتیب استفاده از این جدول ها بستگی به آخرین حرف کلمه ی شما دارد، اگر آخرین حرف کلمه شما بی صدا باشد از این جدول زیر استفاده می کنید.
اینکه کدام پسوند را استفاده کنید نیز بستگی به آخرین حرف صدا دار کلمه شما دارد. به مثال های زیر توجه کنید.
| e-i | a-ı | o-u | ö-ü |
| Evimخانه ام | Kızım دخترم | Kolumدستم | Gözüm چشمم |
| Evin خانه ات | Kızın دخترت | Kolunدستت | Gözünچشمت |
| Evi خانه اش | Kızı دخترش | Kolu دستش | Gözüچشمش |
| Evimiz خانه ی ما | Kızımızدخترمان | Kolumuzدستمان | gözümüzچشممان |
| Eviniz خانه ی شما | Kızınız دخترتان | Kolunuzدستتان | Gözünüzچشمتان |
| Evleri خانه ی آنها | Kızlarıدختر آنها | Kollarıدستشان | Gözleriچشمشان |
همچنین از جدول زیر در صورتی می توانید استفاده کنید که کلمه شما به حرف صدادار ختم شود.
به مثال های زیر توجه کنید تا متوجه شوید از کدام پسوند چه زمانی استفاده نمایید.
| e-i | a-ı | o-u | ö-ü |
| Annemمادرم | Babam
پدرم |
Bürom
دفتر کارم |
Ütüm
اتو ی من |
| Annen مادرت | Baban
پدرت |
Büron
دفتر کارت |
Ütün
اتو ی تو |
| Annesi مادرش | Babası
پدرش |
Bürosu
دفتر کارش |
Ütüsü
اتو ی او |
| Annemiz
مادرمان |
Babamız
پدرمان |
Büromuz
دفتر کارمان |
Ütümüz
اتو ی ما |
| Anneniz
مادرتان |
Babanız
پدرتان |
Büronuz
دفترکارتان |
Ütünüz
اتو ی شما |
| Anneleri
مادرشان |
Babaları
پدرشان |
Büroları
دفتر کارشان |
Ütüleri
اتو ی آنها |
Benim annem çok şefkatli birisi.
مادر من فرد بسیار مهربانی است.
Senin baban ne iş yapıyor?
شغل پدر تو چیست؟
Biz arabamızı yeni aldık.
ما ماشینمون رو جدیدا خریدیم.
Sizin eviniz nerede?
خانه ی شما کجاست؟
- ضمایر اشاره (işaret zamirleri)
بر خلاف زبان فارسی در زبان ترکی استانبولی ما 3 ضمیر اشاره داریم.
| جمع | مفرد |
| Bunlar | Bu |
| Şunlar | Şu |
| Onlar | O |
Buبرای اشاره به اجسام و افراد نزدیک، Şu برای اشاره به افراد و اجسام نسبتا دور O برای اشاره به اجسام و افراد نسبتا دور کاربرد دارد.
همچنین برای اشاره به مکان ها می توان از ضمایر زیر استفاده کرد.
Burası به معنی اینجا برای اشاره به نزدیک
Şurası به معنی اینجا برای اشاره به اماکن نسبتا دور
Orası به معنی آنجا برای اشاره به اماکن نسبتا دور
مثال هایی در رابطه با ضمایر اشاره:
Şu kitap mı?
این یه کتابه؟
Bu bir bardak mı?
این یک لیوانه؟
O bir ağaç mı?
اون یه درخته؟
Burası kütüphane mi?
اینجا کتابخانه است؟
- ضمایر انعکاسی (Dönüşlülük Zamiri)
| kendimiz
(خودمان)
|
kendim
(خودم)
|
| kendiniz
(خودتان)
|
kendin
(خودت)
|
| kendileri
(خودشان)
|
kendisi
(خودش)
|
مثال:
Kendime bir Araba aldım.
برای خودم یه ماشین خریدم.
Bu işi kendin yap.
این کار رو خودت انجام بده.
O kendisi böyle olmasını istedi.
اون خودش خواست اینجوری شه.
Sevmiyorsan al kendin yap!
دوست نداری خودت انجام بده.
سخن آخر
در این مقاله در رابطه با انواع ضمایر در زبان ترکی استانبولی صحبت کردیم، گرامر های هر قسمت را توضیح دادیم و در رابطه با هر بخش مثال آوردیم. اکنون شما مثال های بیشتری را می توانید با ما در بخش نظرات به اشتراک بگذارید.
دوره های آنلاین و حضوری آموزش زبان ترکی استانبولی با اساتید مجرب
بیشتر بخوانید:
وجه امری (emir kipi) در زبان ترکی استانبولی با مثال
زمان حال استمراری در ترکی استانبولی (Şimdiki Zaman)
