یکی ازپنج زمان اصلی و پرکاربرد در ترکی استانبولی زمان حال استمراری یا همان Şimdiki Zaman است که نشان دهنده عملی است که در زمان حال در حال انجام است و یا در آینده نزدیک به وقوع می پیوندد و یا برای بیان عادات و احساسات استفاده می شود .
شناسه این زمان پسوند -(İ)yor است .
بعد از ریشه افعال این پسوند مطابق با هماهنگی حروف صدادار می آید یعنی باید به آخرین حرف صدادار ریشه فعل دقت کنیم . مانند زیر:
a/ı > -ıyor
e/i > -iyor
o/u > -uyor
ö/ü > -üyor
فعل ها در ترکی استانبولی از مصدر ها ساخته می شود با حذف -mak/-mek از مصدرها به ریشه فعل میرسیم و –(İ)yor اضافه میکنیم:
Yapmak > yap > yapıyor
انجام می دهد
Gelmek > gel > geliyor
می آید
Konuşmak > konuş > konuşuyor
صحبت می کند
Yüzmek > yüz > yüzüyor
شنا می کند
Çalışmak > çalış > çalışıyor
کار می کند
اگر ریشه فعل به حروف صدادار-ı/-i/-u/-ü ختم شده باشد فقط yorاضافه میکنیم:
Uyumak > uyu > uyuyor
می خوابد
Büyümek > büyü > büyüyor
بزرگ می شود
اگر ریشه فعل به حروف صدادار -a/-eختم شده باشد با توجه به هماهنگی حروف صدادار به شکل زیرتبدیل وبه قبل yor اضافه میکنیم:
a > -ı , -u
e > -i , -ü
Özlemek > özle > özl > özlüyor
دلتنگ می شود
Beklemek > bekle > bekl > bekliyor
منتظر می ماند
در فعل های gitmek/tatmak/etmek/seyretmek بعد از اضافه کردن yorحرف tبه d تبدیل می شود:
Seyret > seyrediyor
تماشا می کند
Git > gidiyor
می رود
Tat > tadıyor
می چشد / مزه می کند
Et > ediyor
می کند
برای دو فعل yemek/demek به شکل زیر عمل می کنیم:
Yemek > ye > y > yiyor
می خورد
Demek > de > d > diyor
می گوید
برای صرف فعل بعد از شناسه yor ضمیر شخصی متصل اضافه میکنیم و به شکل زیر صرف میکنیم:
Ben yapıyorum
من انجام میدهم
Sen yapıyorsun
تو انجام میدهی
O yapıyor
او انجام میدهد
Biz yapıyoruz
ما انجام میدهیم
Siz yapıyorsunuz
شما انجام میدهید
Onlar yapıyor(lar)
آنها انجام میدهند
Ben gidiyorum
من میروم
Sen gidiyorsun
تومیروی
O gidiyor
او میرود
Biz gidiyoruz
ما میرویم
Siz gidiyorsunuz
شما میروید
Onlar gidiyor(lar)
آنها میروند
Ben yiyorum
من میخورم
Sen yiyorsun
تو میخوری
O yiyor
او میخورد
Biz yiyoruz
ما میخوریم
Siz yiyorsunuz
شما میخورید
Onlar yiyor(lar)
آنها میخورند
مثال هایی در جملات:
.O her gün saat 8’de işe gidiyor
او هر روز ساعت 8 به سرکار میرود.
.Ben seni seviyorum
من تو را دوست دارم.
?Siz nereden geliyorsunuz
شما از کجا می آیید؟
?Film saat kaçta başlıyor
فیلم در چه ساعتی شروع میشود؟
.Ali ve Asiye yarın evleniyorlar
علی و آسیه فردا ازدواج میکنند.
Annem bizim için lezzetli yemekler pişiriyor
مامانم برای ما غذاهای خوشمزه میپزد.
برای منفی کردن فعل باید از پسوند های منفی ساز با توجه به تبدیل های زیر استفاده کنیم:
-ma > -mı, -mu
-me > -mi, -mü
Yapmak > yap > yapmıyor
انجام نمی دهد
Gelmek > gel > gelmiyor
نمی آید
Gitmek > git > gitmiyor
نمی رود
Beklemek > bekle > beklemiyor
منتظر نمی ماند
Ben gelmiyorum
من نمی آیم.
Sen gelmiyorsun
تو نمی آیی.
O gelmiyor
او نمی آید.
Biz gelmiyoruz
ما نمی آییم.
Siz gelmiyorsunuz
شما نمی آیید.
Onlar gelmiyor(lar)
آنها نمی آیند.
مثال هایی برای حال استمراری در حالت منفی :
.Ben üzüm sevmiyorum
من انگور دوست ندارم.
.Ali sinemaya gitmiyor
علی به سیما نمی رود.
?Siz neden işinizi yapmıyorsunuz
شما چرا کارتان را انجام نمی دهید؟
.Onlar yazın tatil yapmıyor
آنها تابستان به تعطیلات نمی روند.
Sinan gelmiyor,babası izin vermiyor
سینان نمی آید, پدرش اجازه نمیدهد.
و برای سوالاتی که جواب آنها evet/hayır است به شکل زیر از پسوند سوالی mı/mi/mu/mü استفاده می کنیم:
?Ben seviyor muyum
آیا من دوست دارم؟
?Sen seviyor musun
آیا تو دوست داری؟
?O seviyor mu
آیا او دوست دارد؟
?Biz seviyor muyuz
آیا ما دوست داریم؟
?Siz seviyor musunuz
آیا شما دوست دارید؟
?Onlar seviyor(lar) mı
آیا آنها دوست دارند؟
و در حالت منفی سوالی:
?Ben yapmıyor muyum
آیا من انجام نمی دهم؟
?Sen yapmıyor musun
آیا تو انجام نمی دهی؟
?O yapmıyor mu
آیا او انجام نمی دهد؟
?Biz yapmıyor muyuz
آیا ما انجام نمی دهیم؟
?Siz yapmıyor musunuz
آیا شما انجام نمی دهید؟
?Onlar yapmıyor(lar) mı
آیا آنها انجام نمی دهند؟
و در آخرمثال هایی برای حالت سوالی در این زمان:
?Yarın okula gidiyor musun
فردا به مدرسه میروی؟
?Ahmet resim yapıyor mu
احمد نقاشی میکند؟
?Siz kahve sevmiyor musunuz
شما قهوه دوست ندارید؟
?Kız kardeşin sinava gelmiyor mu
خواهر کوچکت به امتحان نمی آید؟
همینطور ک مشاهده کردین این زمان با پسوند زمانی -(İ)yorقابل تشخیص است که در زبان فارسی معادل پسوند می میباشد.
برای یادگیری اصولی زبان ترکی استانبولی می توانید در کلاس های حضوری و آنلاین
آموزش زبان ترکی استانبولی آموزشگاه دهخدا شرکت کنید.
بیشتر بخوانید:
زمان حال کامل در ترکی استانبولی Geçmiş Zaman (belirsiz)
زمان گذشته ساده در ترکی استانبولی Geçmis zaman (belirli)
زمان حال ساده در ترکی استانبولی همراه با مثال
سلام. ممنون. خیلی خوب و جامع توضیح داده اید.