تسلط بر ساختار جمله در زبان آلمانی برای ساخت عبارات مناسب و برقراری ارتباط مؤثر ضروری است. این موضوع فقط به حفظ کردن قوانین کلی ساختار جمله در آلمانی محدود نمی شود، بلکه شامل توسعه مهارت هایی برای ساختن عبارات و استفاده صحیح از ترتیب کلمات در موقعیت های مختلف است. اهمیت این موضوع به این دلیل است که ترتیب متفاوت کلمات می تواند معنای جمله یا جزئیات کوچکی که ایده های مختلفی را بیان می کنند، تغییر دهد.
اگر تا به حال از خود پرسیده اید که ساختار جمله در زبان آلمانی چگونه کار می کند، جای درستی آمده اید. ما به شما نشان خواهیم داد که چه مواردی در مورد ترتیب کلمات در آلمانی اهمیت دارد و چگونه می توانید جملات مؤثری برای اهداف مختلف بسازید. بیایید شروع کنیم!
اصول پایه ای ساختار جمله در زبان آلمانی
زبان آلمانی دارای حالت های دستوری مشخصی است: نومیناتیو (فاعل)، آکوزاتیو (مفعول مستقیم)، داتیو (مفعول غیرمستقیم) و ژنیتیو (ملکی). این حالت ها اطلاعات مختلفی را در اختیار ما قرار می دهند، از جمله اینکه چه کسی (یا چه چیزی) به طور مستقیم یا غیرمستقیم تحت تأثیر عمل جمله قرار گرفته است.
به همین دلیل، زبان آلمانی در ترتیب کلمات کمی انعطاف پذیری دارد. گاهی می توانید برای تأکید، کلمات را جا به جا کنید. با این وجود، ترتیب کلمات در آلمانی بسیار مهم است.
مروری بر مفاهیم پایه گرامر
قبل از بررسی انواع خاص جملات آلمانی، بیایید مروری سریع بر مفاهیم پایه ای گرامر داشته باشیم. این مفاهیم پایه به شما کمک می کنند تا جملات آلمانی را بهتر درک و بسازید:
1. فاعل :(Subject)
کلمه ای است که عمل جمله را انجام می دهد. فاعل معمولاً یک ضمیر شخصی است، مانند:
Ich (من)، Du (تو)، Er (او) یا Wir (ما).
در زبان آلمانی، فاعل همیشه در حالت نومیناتیو قرار می گیرد.
2. فعل (Verb):
همان «کلمه عمل» است، حتی اگر عملی غیر فعال باشد، مانند sein (بودن) یا mögen (دوست داشتن).
3. مفعول مستقیم (Direct Object):
شخص، حیوان یا چیزی است که عمل روی آن انجام می شود؛ یعنی چیزی که شنیده، دوست داشته، نوشته یا خورده می شود. مفعول مستقیم در حالت آکوزاتیو قرار می گیرد.
4. مفعول غیرمستقیم (Indirect Object):
چیزی یا کسی است که گیرنده مفعول مستقیم است و در زبان آلمانی به حالت داتیو تعلق دارد.
نکات ضروری درباره ترتیب کلمات در زبان آلمانی
ترتیب کلمات در زبان آلمانی به نوع جمله ای که می سازید بستگی زیادی دارد. بیایید به چند نوع رایج از جملات نگاه کنیم و ترتیب کلمات مناسب برای هر یک را بررسی کنیم.
جملات خبری ساده
این نوع جملات، ابتدایی ترین و ساده ترین نوع جملات هستند. ترتیب کلمات در این جملات بسیار شبیه به انگلیسی است:
فاعل – فعل – مفعول.
این ساختار ساده پایه و اساس بسیاری از جملات در آلمانی است و برای شروع یادگیری بسیار مناسب است.
| ترجمه | مفعول | فعل | فاعل |
| ما او را می شنویم. | Sie | hören | Wir |
| او گربه ها را دوست دارد. | Katzen | mag | Er |
| من نان می خورم. | Brot | esse | Ich |
| الکس یک زن است. | eine Frau | ist | Alex |
| او کتاب های کودک می نویسد. | Kinderbücher | schreibt | Sie |
ترتیب جملات آلمانی با مفعول غیرمستقیم
چه اتفاقی می افتد اگر مشخص کنیم که چه کسی یا چه چیزی مفعول مستقیم را دریافت می کند؟ در اینجا مفعول غیرمستقیم وارد عمل می شود.
| ترجمه | مفعول مستقیم | ضمیر مفعول غیرمستقیم | فعل | فاعل |
| او قهوه را به او می دهد. | den Kaffee | ihm | gibt | Er |
در این جمله، مفعول مستقیم den Kaffee (قهوه) که یک اسم معمولی در حالت آکوزاتیو است، در انتهای جمله قرار می گیرد. مفعول غیرمستقیم ihm (او) قبل از مفعول مستقیم و بلافاصله بعد از فعل قرار می گیرد.
حتی اگر اسم مناسب مفعول غیرمستقیم، Ulrich، را به جای ihm (او) قرار دهیم، ترتیب کلمات همان طور که بود باقی می ماند:
| ترجمه | مفعول مستقیم
(اسم معمولی) |
مفعول غیرمستقیم | فعل | فاعل |
| او قهوه را به اولریش می دهد. | den Kaffee | Ulrich | gibt | Er |
فرض کنید که بخواهیم den Kaffee را با ihm (آن را }حالت آکوزاتیو، مذکر{) جایگزین کنیم. این کار باعث تغییر ترتیب کلمات می شود.
| ترجمه | مفعول غیرمستقیم | مفعول مستقیم ضمیر | فعل | فاعل |
| او آن را به اولریش می دهد. | Ulrich | ihn | gibt | Er |
| او آن را به او می دهد. | ihm | ihn | gibt | Er |
در اینجا، چون از ضمیر به جای den Kaffee استفاده کرده ایم، مفعول مستقیم ( که اکنون توسط ihn نشان داده می شود) قبل از مفعول غیرمستقیم قرار می گیرد. این موضوع هم در صورتی که مفعول غیرمستقیم Ulrich باشد و هم در صورتی که ihm (او) باشد، صدق می کند.
در هر دو مورد، این ساختار نسبتاً ساده است، زیرا انگلیسی هم همین ترتیب کلمات را دارد.
جملات منفی در زبان آلمانی
در زبان آلمانی دو روش اصلی برای منفی کردن جملات وجود دارد: یکی با استفاده از nicht (نه) و دیگری با استفاده از Kein (هیچ). هر دو کلمه nicht و kein در جمله همان موقعیت را دارند، که بسته به کلمات دیگر در جمله ممکن است تغییر کند.
در ساده ترین مثال، برای تبدیل یک جمله خبری به جمله منفی، ترتیب کلمات به شکل فاعل – فعل – منفی خواهد بود و سپس ممکن است مفعول اضافه شود:
| ترجمه | مفعول | منفی | فعل | فاعل |
| من نمیدونم. | Nicht | Laufe | Ich | |
| او هیچ غذایی درست نمی کند. | Essen | Kein | Macht | Er |
اگر بخواهید فعل را بیشتر با یک قید توضیح دهید یا از صفتی برای توصیف اسم استفاده کنید، آن قید یا صفت بعد از منفی می آید:
| ترجمه | قید / صفت | منفی | فعل | فاعل |
| تو سریع نمی‌دوی. | Schnell | Nicht | Rennst | Du |
| پسر ها بلند نیستند. | Laut | Nicht | Sind | Die Jungen |
افعال مرکب در ساختار جمله آلمانی
افعال جداشدنی (Separable Verbs)
برخی افعال آلمانی دارای پیشوند های جداشدنی هستند. هنگام استفاده، این پیشوند ها از فعل اصلی جدا شده و در انتهای جمله قرار می گیرند. این افعال معمولاً با پیشوند هایی مانند: ab-، vor-، ein-، auf-، zu-، zurück شروع می شوند.
ساختار اصلی: بخش صرف شده فعل بعد از فاعل می آید و پیشوند جداشدنی در انتهای جمله قرار می گیرد.
جمله با مفعول مستقیم:
| ترجمه | پیشوند فعل | مفعول مستقیم | فعل | فاعل |
| من کتاب را برمی گردانم. | zurück | das Buch | Gebe | Ich |
اگر یک مفعول غیرمستقیم به جمله اضافه کنید، جایگاه آن قبل از مفعول مستقیم خواهد بود، مانند مثال های زیر:
جمله با مفعول غیرمستقیم:
| ترجمه | پیشوند فعل | مفعول مستقیم | مفعول غیرمستقیم | فعل | فاعل |
| من کتاب را به تو برمی گردانم. | Zurück | das Buch | dir | Gebe | Ich |
| من کتاب ها را به هانس برمی گردانم. | zurück | das Buch | Hans | Gebe | Ich |
اگر بخواهید es (آن) را جایگزین das Buch (کتاب) کنید، جمله به این صورت خواهد شد:
جمله با ضمیر مفعولی:
| ترجمه | پیشوند فعل | مفعول غیر مستقیم | مفعول مستقیم | فعل | فاعل |
| من آن را به تو برمی گردانم. | Zurück | dir | es | Gebe | Ich |
سایر بخش های جمله در جای خود باقی می مانند، اما اکنون ضمیر مفعول مستقیم پیش از ضمیر مفعول غیرمستقیم قرار می گیرد.
افعال کمکی ( Auxiliary Verbs)
جملات ساده در زبان آلمانی پیچیده‌تر می شوند وقتی بخواهید به گذشته اشاره کنید یا شرایط خاصی را بیان کنید. در این موارد، به یک فعل کمکی نیاز دارید و جمله شما شامل دو فعل می شود. برای ساخت جمله با ترتیب درست کلمات، ابتدا باید فعل اصلی را تعیین کنید.
در جملات ساده، فعل صرف شده (که بخش کمکی نیز هست) همیشه فعل اصلی است. باقی عبارت فعلی به صورت مصدر یا طبق زمان مورد نظر صرف می شود. افعال کمکی در جمله آلمانی عبارتند از: haben (داشتن)، sein (بودن)، warden (شدن یا خواهد بود).
مثال:
| ترجمه | Past participle / مصدر | مفعول مستقیم | فعل کمکی | فاعل |
| آن ها یک کیک سیب پخته اند. | Gebacken | Einen Apfelkuchen | Haben | Sie |
| من کیک سیب آن ها را خواهم خورد. | Essen | Ihren Apfelkuchen | Werde | Ich |
افعال با قید
اگر شما فعل را با قید توصیف کنید، قید مستقیماً بعد از فعل و قبل از مفعول می آید:
| ترجمه | مفعول مستقیم | قید | فعل | فاعل |
| من دوباره سبزیجات می خورم. | Gemüse | wieder | esse | Ich |
جملات آلمانی با افعال مدال
افعال مدال همراه با مصدر یک فعل کامل، پیش فرضی می سازند که رابطه یا ویژگی خاصی را بین فاعل و فعل در جمله مشخص می کند. از نظر ساختار جمله، افعال مدال مشابه افعال کمکی عمل می کنند. با این حال، ترکیبات مدالی می توانند با افعال دیگر نیز استفاده شوند که در این صورت، مصدر آن ها با “zu” به معنی (به) ترکیب می شود.
به عنوان مثال:
Du brauchst das nicht zu tun.
تو مجبور نیستی این کار را انجام دهی.
افعال مدال عبارتند از:
| فارسی | آلمانی |
| اجازه داشتن | Dürfen |
| توانستن | Können |
| دوست داشتن | Mögen |
| باید | Müssen |
| باید (برای توصیه) | Sollen |
| خواستن | Wollen |
نحوه ساختار سوالات در آلمانی
در زمان طرح سوالات پایه ای در زبان آلمانی، ساختار جمله مشابه انگلیسی است به این صورت که اغلب سوال با یک کلمه سوالی مانند “چه وقت”، “چرا”، “چه” و غیره شروع می شود. با این حال، می توان سوالی را بدون استفاده از این کلمات هم مطرح کرد. در این صورت، بخش صرف شده فعل جمله ابتدا قرار می گیرد و بخش دوم فعل در انتهای جمله می آید.
| ترجمه | مفعول | فاعل | فعل |
| آیا شما خواهر یا برادر دارید؟ | Geschwister? | Du | Hast |
| آیا او بیسکوییت ها را دوست دارد؟ | Kekse? | Sie | Mag |
کلمات سوالی آلمانی:
| فارسی | آلمانی |
| چرا؟ | Warum |
| چه؟ | Was |
| کی؟ | Wann |
| کجا؟ | Wo |
| از کجا؟ | Woher |
| به کجا؟ | Wohin |
| کی (برای فاعل جمله)؟ | Wer |
| کی (برای مفعول جمله)؟ | Wen |
| مال کی؟ | Wessen |
| به کی؟ / از کی؟ | Wem |
| چطور؟ | Wie |
اگر شما در حال پرسیدن سوالی با واژه هایی مثل warum (چرا)، was (چه)، یا wie (چطور) هستید، پس سوال باید با کلمه سوالی شروع شود و هر مفعولی قبل از فعل قرار می گیرد.
| ترجمه | فاعل | فعل | مفعول | کلمه سوالی |
| ما چه چیزی می خوانیم؟ | Wir | Singen | Was | |
| چند تا برادر دارید؟ | Sie | Haben | Brüder | Wie viel |
| او چه زبان هایی صحبت می کند؟ | Er | Spricht | Sprachen | Welche |
سوالات بله یا خیر
سوالات بله / خیر برای پیدا کردن این که آیا چیزی درست است یا نه استفاده می شود. پاسخ این نوع سوالات فقط بله یا خیر است. نیازی به کلمه سوالی نیست. به جای آن، فعل اول در جمله می آید، سپس فاعل و بعد اطلاعات دیگر:
| ترجمه | سوال | مکمل جمله | فاعل | فعل |
| آیل تو اینجا زندگی می کنی؟ | Wohnst du hier? | Hier | Du | Wohnst |
| آیا او دوست تو است؟ | Ist er dein Freund? | dein Freund | Er | Ist |
| آیا تو اغلب یه سینما میری؟ | Gehst du oft ins Kino? | oft ins Kino | Du | Gehst |
| آیا تو آلمانی سحبت می کنی؟ | Sprichst du Deutsch? | Deutsch | Du | Sprichst |
نحوه ساخت جملات آلمانی با حروف ربط
یک حرف ربط دو جمله یا دو قسمت از جمله را به هم متصل می کند. یکی از این بخش ها ممکن است وابسته به دیگری باشد و یک جمله موصولی را تشکیل دهد. ساختار جمله آلمانی برای جملات موصولی با انگلیسی متفاوت است. بخشی از جمله که وابسته است یا جملاتی که با حروف ربط خاص ساخته می شوند، از ترتیب واژه متفاوتی پیروی می کنند. آن ها از ساختار CSOV پیروی می کنند: حرف ربط، فاعل، مفعول، فعل.
نکته مهمی که باید به خاطر بسپارید این است که فعل به انتهای جمله می رود.
مثال:
- Er sagt, dass er beschäftigt ist.
او می گوید که او مشغول است.
- Ich weiß nicht, ob ich das kann.
من نمی دانم که آیا می توانم این کار را انجام دهم.
- Ich bleibe daheim, weil es regnet.
من در خانه می مانم چون باران می آید.
- Wir essen, bis nichts mehr da ist.
ما می خوریم تا وقتی که چیزی باقی نماند.
حروف ربط رایج آلمانی:
| فارسی | آلمانی |
| چگونه | Wie |
| چون / برای اینکه | Weil |
| وقتی / وقتی که | Als / Wenn |
| اگر / در صورتی که | Falls / Wenn |
| تا زمانی که | Bis |
| اینکه | Dass |
| آیا / که | Ob |
| اگرچه / علیرغم | Obwohl / obgleich |
| انگار که | Als ob |
| از آنجا که / چون | Da |
| از زمانی که | Seit / Seitdem |
| قبل از اینکه | Bevor / ehe |
| بعد از اینکه | Nachdem |
| به طوری که / برای اینکه | Damit |
| در حالی که | Während / indem |
| به محض اینکه | Sobald |
| به طوری که | Sodass |
| تا زمانی که | Solange |
| علی رغم اینکه | Trotzdem |
ساختار جمله: زمان، شیوه، مکان
جملات انگلیسی ساختار مکان، شیوه و زمان را دنبال می کنند، که این یکی از تفاوت های زبان آلمانی است. به عنوان مثال، جمله انگلیسی (I am going to class by bike today) به ساختار مکان (به کلاس)، شیوه (با دوچرخه) و زمان (امروز) اشاره دارد.
در زبان آلمانی، ساختار جمله به این صورت است، (Ich fahre heute mit dem Rad zur Schule.). زمان (heute) ابتدا می آید، بعد شیوه (mit dem Rad) و سپس مکان (zur Schule). با این حال، زبان آلمانی این امکان را می دهد که برای تاکید ترتیب اجزا تغییر کند.
- “Wir sind gestern angekommen.” (ما دیروز رسیدیم) می تواند به:
“Gestern sind wir angekommen.” (دیروز، ما رسیدیم) تغییر کند اگر بخواهید زمان را تأکید کنید.
- “Ich liebe dich” (من تو را دوست دارم) می تواند به:
“Dich liebe ich” تغییر کند اگر بخواهید شیء (یعنی فردی که دوست دارید) را تأکید کنید.
- “Wir wollen schwimmen.” (ما می خواهیم شنا کنیم) می تواند به:
“Schwimmen wollen wir.” تغییر کند اگر بخواهید فعل (یعنی فعالیتی که می خواهید انجام دهید) را تأکید کنید.
ترتیب قید ها در جملات آلمانی: تفاوت ها با زبان انگلیسی
به یاد داشته باشید که زمان، شیوه، مکان در آلمانی با ساختار جمله انگلیسی متفاوت است. قید ها نباید برای هر یک از این سه کلمه یک کلمه باشند، بلکه می توانند به شکل عبارات طولانی تر و پیچیده تر باشند. به عنوان مثال:
زمان: heute morgen (امروز صبح)
حالت: schnell und außer Atem laufend (سریع و نفس زنان دویدن)
مکان: in der letzten Ecke des Büros (در آخرین گوشه دفتر)
وارونگی جمله
تا آنجا که می توانید با ساختار جمله در آلمانی بازی کنید و عناصری مانند زمان، شیوه یا مکان را در یک عبارت اول قرار دهید، به یاد داشته باشید که فعل باید در جایگاه دوم بیاید!
حروف ربط را متمایز کنید
جملات آلمانی که با یک حرف ربط شروع می شوند به طور خودکار ساختار متفاوتی را دنبال نمی کنند. به اصطلاح ربط های هماهنگ کننده ترتیب جمله SVO آلمانی جمله زیر را حفظ می کنند:
| فارسی | آلمانی |
| و | Und |
| برای / چون | Denn |
| بلکه / اما | Sondern |
| اما / با این حال | Aber |
| یا | Oder |
روش های تسلط بر ساختار جملات آلمانی
- گوش دادن به منابع آلمانی: به پادکست ها، برنامه های رادیویی و موسیقی آلمانی گوش دهید.
- خواندن مطالب آلمانی: مقالات، اخبار و کتاب‌های آلمانی بخوانید.
- یادگیری از طریق داستان: داستان ها به شما کمک می کنند ساختار جملات را به طور مؤثرتر یاد بگیرید.
- ساختن جملات خودتان: تمرین ساخت جملات با استفاده از تمرین های تعاملی.
- یافتن شریک مکالمه: با افراد مسلط به زبان آلمانی صحبت کنید.
- داشتن معلم: برای یادگیری ساختار جملات پیچیده‌تر، با معلم آلمانی کار کنید.
جمع بندی و نتیجه گیری
در این مقاله ما صفر تا صد ساختار جملات آلمانی را برای شما بیان کردیم و روش هایی را برای تسلط بهتر بر این ساختار ها ارائه کردیم. برای یادگیری موثرتر، به عبارات روزمره ای که یاد می گیرید و می شنوید توجه کنید و آن ها را تجزیه و تحلیل کنید. ترتیب فاعل، فعل، مفعول و قید را مشخص کنید، سپس موقعیت آن ها را به قوانینی که تازه یاد گرفته اید تطبیق دهید. برای یادگیری بهتر می توانید در دوره های آموزشی زبان آلمانی موسسه زبان دهخدا شرکت کنید تا بتوانید ساختار جملات آلمانی را به خوبی درک کنید.
صفحه ورود به کلاس آموزش زبان آلمانی
خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد می کنیم :
معرفی تمامی آزمون های زبان آلمانی
معرفی آزمون زبان آلمانی ÖSD و هزینه ثبت نام
