آیا تا به حال فکر کرده‌اید که چطور یک جمله ساده می‌تواند با یک ترفند گرامری، ناگهان پرقدرت و جذاب شود و تاثیرگذاری بیشتری بر مخاطب شما بگذارد؟ در این مواقع می توانید از Cleft Sentences) استفاده کنید که به شما کمک می‌کنند تا پیام خود را با تأکید و جذابیت بیشتری منتقل کنید.
استفاده از یک cleft sentence یک روش برای اضافه کردن تاکید به چیزی هست که می خواهیم بیان کنیم. در این مقاله، با این ساختار آشنا می‌شوید و یاد می‌گیرید چگونه جملات خود را به شکلی خلاقانه و حرفه‌ای بیان کنید.
چرا از Cleft Sentences استفاده می کنیم؟
Cleft Sentences ساختارهای گرامری خاصی در زبان انگلیسی هستند که برای تأکید بر بخش خاصی از جمله به کار می‌روند. این جملات با تقسیم یک جمله ساده به دو بخش، توجه مخاطب را به یک عنصر خاص (مثل فاعل، مفعول، یا قید) جلب می‌کنند. در واقع، این ساختار مثل یک نورافکن عمل می‌کند که بخشی از جمله را برجسته می‌کند.
ساختار کلی یک جمله شکاف‌دار به این صورت است:
- It + be + بخش مورد تأکید + that/who/which + بقیه جمله یا
- What + بخش مورد تأکید + be + بقیه جمله
در اینجا چند مثال آورده شده است:
I called you Monday. → It was Monday that / when I called you.
I want a cup of coffee right now. → What I want right now is a cup of coffee.
انواع Cleft Sentences
انواع مختلفی از جملات cleft sentences در زبان انگلیسی وجود دارد. در اینجا متداول ترین آن ها بیان شده اند:
It-cleft
Wh-cleft (Pseudo-cleft)
All-cleft
There-cleft
If-because cleft
جملات It-cleft Sentences
رایج ترین نوع از جملات cleft، it-cleft می باشد. اطلاعاتی که در جمله یا بخش it-clause بیان می شود تمرکز جمله ما بر روی آن است. جمله یا بخشی که به دنبال it-clause می آید شامل اطلاعاتی است که قبلا قابل فهم بوده اند.
یک it-cleft، با یک عبارت فعلی که فعل اصلیش در حالت کلی be می باشد همراه می شود. به عنوان مثال:
Jane’s car got stolen last night. → It was Jane’s car that got stolen last night.
My boss sent me home today. → It was my boss that sent me home today.
Tom saw me yesterday. → It was me that tom saw yesterday.
عبارت that در it-cleft
در کل، عبارت that، یک حرف تعریف است که باعث اتصال جمله یا عبارتی می شود که بعد از it-clause می آید. زمانی که that مفعول فعل باشد، می توانیم از آن در حالت محاوره زبان انگلیسی صرف نظر کنیم. به عنوان مثال:
I met your friend Suzy. → it was your friend Suzy (that) I met!
You saw my mum yesterday. → It was my mum (that) you saw yesterday.
استفاده who به جای that
زمانی که تمرکز جمله ما بر روی اشخاص باشد به جای that می توانیم از who استفاده کنیم. زمانی که who مفعول فعل باشد در برخی از اوقات در محاوره می توانیم از آن نیز صرف نظر کنیم. مانند:
My father sent me back to Canada. → It was my father who / that sent me back to Canada.
You spoke to my father on the phone. → It was my father (who) / (that) you spoke to on the phone.
فاعل جمع در it-left
زمانی که تمرکز جمله ما بر روی فاعل جمع باشد، it + be، هیچ تغییری نخواهد کرد، تنها فاعل، جمع خواهد شد. به این مثال ها توجه کنید:
The boys won the cup. → It was the boys who won the cup.
The grandparents were cheering the most. → It was the grandparents who were cheering the most.
ساختار سوالی
جملات it-cleft می توانند در حالت محاوره و نوشتار همچنین شکل سوالی داشته باشند ، به مثال های زیر دقت نمایید:
Did the girls scream last night? → Was it the girls who screamed last night?
Did Tom open the box? → Was it Tom who opened the box?
ساختار منفی
عبارت it-clause می تواند همچنین فرم منفی داشته باشد. بخاطر داشته باشید که زمانی که it-clause را به منفی تغییر می دهید، جمله دوم باید مثبت باشد. به این دو مثال توجه کنید:
My dad’s car got stolen; not mine → It wasn’t my car that got stolen; it was my dad’s.
You have met my friend; not my brother. → It wasn’t my brother (that) you have met; it was my friend.
نکته:
می توانید از دیگر ضمایر به جای it استفاده نمایید مانند that یا those.
You broke my glass → That is you who broke my glass.
You borrowed my books → Those were my books that you borrowed.
جملات Inferential Cleft Sentences
جملات Inferential Cleft Sentences نوعی از it-cleft هستند که به ما درباره چیزهای دیگر که ممکن است اشتباهی تصور شوند توضیح می دهند.
این نوع از جملات با it که همراه با یک فعل to be می آیند شروع می شوند. ساختار آن ها معمولا به صورت دو جمله it-that پشت سر هم است. جمله اول منفی اما جمله دوم مثبت است که می توان از هم متمایزشان کرد. یک inferential cleft sentence ممکن است شامل یک قید همچون only یا just باشد. به مثال های زیر توجه کنید:
I don’t lover her. I just show my love in a different way. → It is not that I don’t love her. It’s just that I show my love in a different way.
I’m not trying to help you. I only want you to learn. → It’s not that I’m not trying to help you. It’s only that I want you to learn.
جملات Wh-cleft
در کل، جملات wh-cleft و یا pseudo-cleft با what شروع می شوند. معمولا، wh-clause دارای اطلاعات فهم شده است در حالی که بخشی که در ادامه می آید دارای اطلاعات جدید است. بخاطر داشته باشید که برخلاف it-cleft، اطلاعات جدید درست بعد از wh-word ظاهر نمی شوند به دلیل اینکه بعد از آن فعل be می آید. مثال:
‘I have no idea what you want.’ → ‘What I want is some peace and quiet.’
You need to rest for a while. → What you need to do is to rest for a while.
John wants a good job. → What John wants is a good job.
نکته:
به جای استفاده از what، می توانیم از دیگر کلمات wh مانند why، where، how و … استفاده کنیم. با این حال، وقتی از why، whom و how استفاده می شود جمله ممکن است کمی عجیب به نظر برسد. فراموش نکنید که تنها کلمه wh که نمی تواند استفاده شود whose می باشد.
I want to go to a place so far away from here. → Where I want to go is a place so far away from here.
She paid for her food with her credit card. → How she paid for her food was with her credit card.
He has an annual pass for the museum. → Why she goes to the museum is because she has an annual pass.
جملات Reversed Wh-clef
جملات Reversed Wh-cleft یا Inverted pseudo-cleft نوعی از جملات wh-cleft هستند. در این جملات بخش نسبی اسمی که دارای قسمت wh-clause است در آخر ظاهر می شود.
I want some peace and quiet. → some peace and quiet is what I want.
I want to go to a place so far away from here. → a place so far away from here is where I want to go.
The lion chased the giraffe. → chasing the giraffe is what the lion did.
جملات All-cleft
جملات All-cleft تاکید بر مفعول فعل دارند. به صورت معمول، همراه با فعل be می آیند. ممکن است که به فرم سوالی درآیند، اما جملات منفی خیلی در آن ها رایج نیست.
Jimmy wants a brand new bicycle for Christmas. → All Jimmy wants for Christmas is a brand new bicycle.
She complains about everything. → All she does is complain about everything.
Did she want a good job? → Was all she wanted a good job?
جملات There-cleft
جملات there-cleft عملکردی شبیه به it-cleft دارند. آن ها نمایش دهنده وجود چیزی برای تاکید هستند. به عنوان فاعل، دارای کلمه there هستند که به همراه فعل be و همچنین افعال دارای مفعول مانند come، exist و remain می آیند.
I’m trying to adopt this orphan kid. → There’s this orphan kid (that) I’m trying to adopt.
Camille wanted to buy this new car. → There’s a new car (that) Camille wanted to buy.
Someday you have to give up everything in life. → There comes a day in life that you have to give up everything.
جملات If-because cleft
جملات If-because cleft عملکردی مشابه inferential cleft دارند. با استفاده از if-because cleft می توانید براحتی دلیلی برای انجام کاری را بیان کنید.
He wants to be a millionaire to help poor children. → If he wants to be a millionaire, it’s because he wants to help poor children.
It seems that she is meddling because she’s trying to help the family. → If it seems that she is meddling, it’s just because she’s just trying to help the family.
جملات if-because cleft شامل حرف ربط if می شوند که به طور معمول همراه یک جمله شرطی می آید. با این حال، این جملات شرطی تلقی نمی شوند.
اشتباهات رایج زبان‌آموزان در استفاده از Cleft Sentences
به عنوان یک زبان آموز ممکن است تا اینجای کار که با گرامر آن آشنا شده اید، برخی اشتباهات را مرتکب شوید. در این قسمت رایج ترن اشتباهات و نحوه درست گفتن آنها را بیان می کنیم.
تأکید غیرضروری یا نادرست
زبان‌آموزان گاهی روی بخشی از جمله تأکید می‌کنند که نیازی به برجسته‌سازی ندارد یا در زمینه مکالمه بی‌معنی است. جملات شکاف‌دار برای تأکید روی اطلاعات مهم یا رفع ابهام استفاده می‌شوند. تأکید غیرضروری می‌تواند جمله را غیرطبیعی یا گیج‌کننده کند.
مثال نادرست:
- It was yesterday that I went to the park. (اگر «دیروز» اطلاعات جدیدی نیست یا نیازی به تأکید ندارد، این جمله غیرطبیعی به نظر می‌رسد.)
مثال درست:
- It was in the park that I met Sarah. (اگر هدف تأکید بر «پارک» به‌عنوان مکان ملاقات باشد.)
اشتباه در استفاده از کلمه ربطی (that/who/which)
زبان‌آموزان گاهی از کلمه ربطی اشتباه استفاده می‌کنند یا آن را حذف می‌کنند. در جملات شکاف‌دار، انتخاب کلمه ربطی بستگی به نقش بخش مورد تأکید (مثل فاعل، مفعول، یا مکان) دارد. استفاده نادرست از «that»، «who» یا «which» می‌تواند جمله را غیرطبیعی یا نادرست کند.
مثال نادرست:
It was John which fixed the car. (نادرست – برای افراد از «who» یا «that» استفاده می‌شود، نه «which»)
مثال درست:
It was John who fixed the car.
It was the car that John fixed.
نکته: برای افراد معمولاً از «who» یا «that» و برای اشیا/مکان‌ها از «that» یا «which» استفاده کنید. حذف ربطی (مثل It was John fixed the car) در زبان رسمی نادرست است.
اشتباه در ساختار What-Cleft Sentences
زبان‌آموزان گاهی ساختار «What» را به‌درستی استفاده نمی‌کنند یا بخش‌های جمله را جابه‌جا می‌کنند. در جملات شکاف‌دار با «What»، بخش مورد تأکید باید به‌درستی در ساختار قرار گیرد، و فعل «be» باید با زمان و فاعل سازگار باشد.
مثال نادرست:
- What I did was went to the store. (نادرست – به‌جای gerund یا اسم مصدر نیاز است.)
- What I need a coffee. (نادرست – فعل «be» حذف شده است.)
مثال درست:
- What I did was go to the store.
- What I need is a coffee.
استفاده نادرست از زمان‌های فعلی
زبان‌آموزان گاهی زمان فعل «be» یا سایر افعال در جمله را به‌درستی تنظیم نمی‌کنند. فعل «be» در جملات شکاف‌دار باید با زمان کلی جمله هماهنگ باشد، و بقیه اجزای جمله نیز باید از نظر زمانی سازگار باشند.
مثال نادرست:
It is yesterday that I saw her. (نادرست – «is» با «yesterday» سازگار نیست.)
What I want is to went home. (نادرست – مصدر بعد از «be» باید به شکل درست باشد.)
مثال درست:
It was yesterday that I saw her.
What I want is to go home.
استفاده بیش از حد یا غیرطبیعی در مکالمات روزمره
زبان‌آموزان گاهی در مکالمات غیررسمی یا موقعیت‌هایی که نیازی به تأکید نیست، از جملات شکاف‌دار استفاده می‌کنند. این ساختار در زبان گفتاری روزمره کمتر استفاده می‌شود و اگر بیش از حد به کار رود، می‌تواند غیرطبیعی یا بیش از حد رسمی به نظر برسد.
مثال نادرست:
It’s my phone that I’m holding. (غیرطبیعی در مکالمه روزمره، چون تأکید بی‌دلیل است.)
مثال درست:
I’m holding my phone. (ساده و مناسب برای مکالمه روزمره)
It was my phone that she borrowed. (مناسب برای تأکید در زمینه خاص)
نکته: از جملات شکاف‌دار در موقعیت‌هایی استفاده کنید که واقعاً نیاز به تأکید یا رفع ابهام وجود دارد، مثل نوشتار رسمی یا مکالمات خاص.
تمرین‌های کاربردی برای یادگیری بهتر Cleft Sentences
برای یادگیری بهتر Cleft Sentences در این قسمت چند تمرین متنوع و جذاب به همراه توضیح و پاسخ‌های نمونه را ارائه می دهیم. همچنین اگر مدرس زبان انگلیسی هستید هم از این جملات برای آموزش می توانید استفاده کنید:
تمرین 1: تبدیل جملات ساده به Cleft Sentences
هدف: یادگیری ساختار جملات شکاف‌دار با تأکید بر بخش‌های مختلف جمله (فاعل، مفعول، قید و غیره).
جملات ساده زیر را به جملات شکاف‌دار تبدیل کنید. روی بخش مشخص‌شده در پرانتز تأکید کنید.
- I saw John yesterday. (تأکید بر John)
- She bought a new dress last week. (تأکید بر a new dress)
- We met in Paris. (تأکید بر in Paris)
- He needs more time to finish the project. (تأکید بر more time)
پاسخ‌های نمونه:
- It was John that I saw yesterday.
- It was a new dress that she bought last week.
- It was in Paris that we met.
- What he needs is more time to finish the project.
تمرین 2: انتخاب کلمه ربطی مناسب
هدف: تمرین استفاده صحیح از «that»، «who» یا «which» در جملات شکاف‌دار.
جای خالی را با کلمه ربطی مناسب پر کنید.
- It was Sarah ___ fixed the computer.
- It was the book ___ I read last summer.
- It was in 2020 ___ we started our business.
- It was my brother ___ I called yesterday.
پاسخ‌های نمونه:
- It was Sarah who fixed the computer.
- It was the book that I read last summer.
- It was in 2020 that we started our business.
- It was my brother who I called yesterday.
نکته: اگر مدرس هستید، به زبان‌آموز یادآوری کنید که برای افراد معمولاً از «who» یا «that»، برای اشیا از «that» یا «which» و برای قیدها (مثل زمان یا مکان) از «that» استفاده می‌شود.
تمرین 3: اصلاح جملات نادرست
هدف: شناسایی و اصلاح اشتباهات رایج در جملات شکاف‌دار.
جملات زیر اشتباهاتی دارند. اشتباه را شناسایی کرده و جمله را اصلاح کنید.
- It is yesterday that I met her. (مشکل: زمان فعل)
- What I want is to went home. (مشکل: مصدر نادرست)
- It was John which fixed the car. (مشکل: کلمه ربطی)
- It was the book that I read it. (مشکل: ضمیر اضافی)
پاسخ‌های نمونه:
- اصلاح: It was yesterday that I met her. (فعل «is» با «yesterday» سازگار نیست.)
- اصلاح: What I want is to go home. (مصدر بعد از «be» باید به شکل درست باشد.)
- اصلاح: It was John who fixed the car. («which» برای افراد مناسب نیست.)
- اصلاح: It was the book that I read. (ضمیر «it» اضافی است.)
تمرین 4: ساخت جملات شکاف‌دار با What-Cleft
هدف: تمرین ساختار «What-Cleft» برای تأکید بر عمل یا بخش خاصی از جمله.
دستورالعمل: جملات زیر را به جملات شکاف‌دار با استفاده از «What» تبدیل کنید.
- I love playing soccer.
- She hates waking up early.
- We need a new plan.
- He enjoys listening to music.
پاسخ‌های نمونه:
- What I love is playing soccer.
- What she hates is waking up early.
- What we need is a new plan.
- What he enjoys is listening to music.
نکته: به زبان‌آموز یادآوری کنید که بعد از «What + فاعل + فعل»، بخش بعدی باید با «be» و یک عبارت اسمی یا gerund ادامه پیدا کند.
تمرین 5: نوشتن پاراگراف با جملات شکاف‌دار
هدف: تمرین استفاده از جملات شکاف‌دار در نوشتار منسجم.
یک پاراگراف کوتاه (4-5 جمله) درباره یک تجربه شخصی (مثل یک سفر، یک موفقیت یا یک رویداد خاص) بنویسید و حداقل دو جمله شکاف‌دار در آن استفاده کنید.
مثال نمونه:
Last summer, I went on a trip that changed my perspective. It was in Italy that I discovered my love for history. What impressed me the most was the beauty of Rome’s ancient ruins. It was this experience that inspired me to start studying archaeology.
نکته: این تمرین به زبان‌آموز کمک می‌کند تا جملات شکاف‌دار را در متن‌های منسجم و خلاقانه به کار ببرد.
چطور cleft sentences را در مکالمه روزمره طبیعی استفاده کنیم؟
استفاده از Cleft Sentences (جملات شکاف‌دار) در مکالمات روزمره می‌تواند کمی چالش‌برانگیز باشد، زیرا این ساختارها معمولاً در زبان رسمی یا برای تأکید خاص به کار می‌روند و در گفتار روزمره کمتر رایج هستند. با این حال، با رعایت چند نکته و تمرین، می‌توانید آنها را به شکلی طبیعی و متناسب در مکالمات روزمره به کار ببرید.
- استفاده در موقعیت‌هایی که نیاز به تأکید یا رفع ابهام است
جملات شکاف‌دار در مکالمات روزمره زمانی طبیعی به نظر می‌رسند که بخواهید روی بخشی از جمله تأکید کنید یا سوءتفاهم را برطرف کنید. این ساختار به مخاطب کمک می‌کند تا دقیقاً متوجه منظور شما شود. قبل از استفاده، از خود بپرسید: «آیا این تأکید واقعاً لازم است؟» اگر پاسخ مثبت است، Cleft Sentence می‌تواند طبیعی باشد.
مثال در مکالمه:
موقعیت: دوست شما فکر می‌کند دیروز با شخص دیگری صحبت کردید، اما شما با سارا صحبت کردید.
غیرطبیعی: I talked to Sarah yesterday.
طبیعی با Cleft: It was Sarah that I talked to yesterday, not Anna. (این سارا بود که دیروز باهاش صحبت کردم، نه آنا.)
- استفاده از ساختارهای ساده‌تر (مانند What-Cleft)
ساختارهای «What-Cleft» (مانند What I mean is… یا What I need is…) در مکالمات روزمره طبیعی‌تر هستند، زیرا ساده و قابل‌فهم‌اند و اغلب برای توضیح یا تأکید بر یک ایده استفاده می‌شوند.
مثال:
موقعیت: در حال توضیح نیاز خود به دوستتان هستید.
ساده: I need a coffee.
طبیعی با Cleft: What I really need right now is a strong coffee. (اون چیزی که الان واقعاً لازم دارم، یه قهوه قویه.)
چرا طبیعی است؟ این ساختار مثل گفتار عادی است و تأکید روی «قهوه» را به شکلی دوستانه منتقل می‌کند.
- استفاده در پاسخ به سؤالات برای جلب توجه
وقتی در پاسخ به سؤالات می‌خواهید روی بخش خاصی از پاسخ تأکید کنید، جملات شکاف‌دار می‌توانند طبیعی و جذاب باشند. این کار به مخاطب نشان می‌دهد که روی نکته مهمی تمرکز دارید.
مثال در مکالمه:
سؤال: Why didn’t you come to the party last night? (چرا دیشب به مهمونی نیومدی؟)
پاسخ ساده: I was tired.
پاسخ با Cleft: It was because I was exhausted that I didn’t come. (چون خیلی خسته بودم نیومدم.)
چرا طبیعی است؟ تأکید روی دلیل (خستگی) پاسخ را قوی‌تر و واضح‌تر می‌کند.
مطالب مرتبط پیشنهادی:
گرامر کامل جملات شرطی (Conditional Sentences) در زبان انگلیسی با مثال
