زبان عربی یکی از پرتکلم ترین زبان های دنیا است و حدود ۲۸ کشور از زبان عربی به عنوان زبان رسمی خود استفاده می کنند. امروزه کار با شرکت های عربی و یا تحصیل در کشورهای عربی متقاضیان زیادی پیدا کرده و همین باعث شده که بسیاری از زبان آموزان به دنبال یادگیری زبان عربی باشند.
اما چیزی که مهم است این است که زبان عربی دارای گویش های زیادی است که هر کشور براساس گویش خود صحبت می کند. برای یادگیری زبان عربی باید در نظر داشته باشیم به کدام کشور عربی قصد مهاجرت یا کار کردن را داریم و به یادگیری گویش آن ها بپردازیم. در این مقاله ما می خواهیم انواع گویش های زبان عربی را برای شما بیان کنیم.
لهجه های عربی
زبان عربی در رتبه ششم در میان معروف ترین و پرکاربردترین زبان های جهان قرار دارد، این زبان در تجارت، ادبیات مورد استفاده قرار می گیرد و بسیاری از رهبران تجارت بزرگ در سراسر جهان علاقه مند به تسلط بر آن و صحبت به این زبان هستند .زبان عربی به چند بخش تقسیم می شود:
۱. زبان قرآن عربی کلاسیک است.
۲. عربی استاندارد مدرن.
۳. عربی محاوره ای یا روزانه.
در گذشته این زبان را بر اساس منطقه ای که گویشوران در آن زندگی می کردند طبقه بندی می کردند، مانند: گویش شبه جزیره عربستان، عراقی، شامی و…، همچنین در همان منطقه بسته به عوامل مختلفی از جمله مکان، قبیله، مذهب و قومیت گویش ها متفاوت بود. هر جامعه مشتاق حفظ و افتخار به گویش خود بود، زیرا هویت و فرهنگ منحصر به فرد خود را بیان می کرد.
خاستگاه تعدد لهجه ها از سه طایفه گرفته شده بود: طایفه تمیم، هذیل و تای. تا زمانی که قرآن کریم به زبان عربی کلاسیک که زبان قریش است و غالب ترین زبان در آن زمان بود نازل شد.
دلیل تفاوت لهجه های عربی
علت تفاوت لهجه های عربی:
۱. انزوا در میان محیط های یک جامعه.
۲. تهاجمات و مهاجرت هایی که از کشوری به کشور دیگر رخ داده است.
۳. وجود محیط های متفاوت، چه شهری و چه بادیه نشین.
در مورد تفاوت ها، که به موارد زیر محدود می شوند:
۱. تلفظ و معانی برخی از کلمات.
۲. بیان آوایی و تلفظ برخی از حروف متفاوت است.
۳. نازک یا بزرگ کردن برخی از حروف.
۴. سرعت یا کندی در تلفظ کلمات.
لهجه های عربی کهن و جدید
لهجه های عربی به دلیل تبدیل عربی کلاسیک به عربی محاوره ای، به قدیم و جدید تقسیم می‌شوند که این امر به عوامل متعددی مربوط می‌شود، از جمله:
جغرافیا: واگرایی بین مناطق در یک کشور منجر به تغییر تدریجی زبان شد.
سیاست: به دلیل جدایی برخی اقوام و کشورها علاوه بر اختلاف مذاهب.
اجتماعی: تعدد طبقات در یک جامعه.
تضاد زبانی: تنها متمدن ترین گویش، غالب و رواج پیدا می کند.
نکته مهم این است که، حفظ لهجه هر جامعه لزوماً به معنای کنار گذاشتن عربی کلاسیک نیست، زیرا این زبان رایج در بین مردم عرب است.
گویش های باستانی
در گذشته هر قبیله با گویش متفاوتی از قبیله دیگر متمایز می شد.از معروف ترین گویش های باستانی می توان به:
۱. الکشکشه: تبدیل شین به کاف در آخر فعل است که از قبیله مضار و ربیعه آمده و توسط مردم عراق و منطقه خلیج فارس تلفظ می شود.
۲. العجعجه: تبدیل با تاکیدی به جیم و بالعکس، که از قبیله قداعه است و در کویت و برخی مناطق خلیج تلفظ می شود.
۳. الطمطمانیه: حرف تعریف «لام» با «میم» جایگزین شده و منشأ آن به پادشاهی یمن هیمیار می رسد.
۴. العنعنه: «حمزه» در ابتدای کلمه به «عین» تغییر می کند. این کلمه به قبایل قیس و تمیم برمی‌گردد و در شمال عربستان سعودی، جنوب اردن و برخی مناطق مصر علیا تلفظ می شود.
۵. الکسکسه: تبدیل (سین) به (کاف) در آخر فعل یا قبل از آن، اصل آن از قبیله بکر بن وائل و حوازین است و در خلیج عربی تلفظ می شود.
۶. القطعه: حرف آخر در گفتار حذف می شود. این گویش از قبیله تای گرفته شده و در مصر تلفظ می شود.
۷. الفخفخه: تبدیل (ح) به (عین) و این گویش از قبیله حذیل آمده است و در جنوب جزیره العرب تلفظ می شود.
عربی استاندارد مدرن (MSA)
MSA رایج ترین و شناخته شده ترین نسخه عربی است زیرا به طور جهانی توسط عرب زبانان در سراسر جهان به اشتراک گذاشته شده و مورد استفاده قرار می گیرد. MSA همچنین در دانشگاه ها تدریس می شود و در کانال های ارتباطی مهم و تجارت استفاده می شود. این زبان به عنوان زبان ادبیات، فناوری، پزشکی و آموزش در نظر گرفته می شود اما در رویدادهای روزمره استفاده نمی شود.
اگرچه MSA گویش استاندارد برای بسیاری از عربی زبانان در نظر گرفته می شود، اما در واقع همان بیان تلفظ است که بیشتر مردم را از خود دور می کند. زیرا گویش استاندارد مدرن عربی که به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد، به چیزی دیگر تبدیل می شود که توسط افراد مختلف با پیشینه های مختلف صحبت می شود.
۱. مصری
لهجه مصری که عمدتاً در مصر صحبت می شود، یکی از رایج ترین گویش های عربی است. لهجه مصری را می توان در برنامه های تلویزیونی، فیلم ها مشاهده کرد و از آنجایی که در بین عرب زبانان گستره وسیعی دارد، این گویش قابل درک ترین است. گویش مصری به طرز جالبی متاثر از فرانسوی، یونانی، ترکی، انگلیسی و ایتالیایی است که قدرت زبان و ریشه های غنی و متنوع آن را به ما نشان می دهد، می توان گفت که این گویش، یک گویشی منحصر به فرد است که با الفبای عربی نوشته شده است.
۲. خلیجی
گویش خلیجی دارای 36 میلیون گویشور بومی در جهان عرب است. این گویش اغلب در امارات متحده عربی، قطر، بحرین، کویت و برخی از بخش های عربستان سعودی مانند عمان و عراق استفاده می شود. با این حال، از نظر تلفظ، دستور زبان و واژگان نیز تفاوت هایی در مورد این گویش وجود دارد زیرا این گویش بیشتر مجموعه ای از گویش های مختلف است که به یکدیگر شبیه هستند. بنابراین طبیعی است که با برخی از لهجه هایی که در فاصله ای دور از یکدیگر قرار دارند اما در یک جایگاه جغرافیایی وجود دارند تفاوت های چشمگیرتری مشاهده شود.
۳. لوانتین (شامی)
Levantine بیش از 21 میلیون گویشور دارد. اگر با لهجه ها آشنایی دارید، به راحتی می توانید ببینید که لوانتین اغلب به عنوان گویش گفتاری و نوشتاری استفاده می شود و سخنرانان لوانتین هنوز به عربی استاندارد مدرن (MSA) پایبند هستند. این شکل از زبان عربی عمدتاً در سوریه، اردن، فلسطین و لبنان رایج است. همچنین این گویش پس از گویش مصری، دومین گویش محبوبی است که در کانال های رسانه ای و فیلم های محبوب استفاده می شود. برای هر دانشجوی زبان عربی که سعی در پیدا کردن یک گویش هیجان انگیز برای کار با آن دارد، Levantine با توجه به رابطه قوی این لهجه با زبان های باستانی گزینه بسیار خوبی است.
۴. مغربی
گویش مغربی بیش از 70 میلیون گویشور در سراسر جهان دارد و قطعاً یکی از رایج ترین گویش های عربی است. جالب اینجا است که مغربی از نظر تنوع گفتاری تفاوت های زیادی دارد. حتی مغربی ها نام دیگری برای زبانی که صحبت می‌کنند نسبت می دادند و به آن (دریجا یا دریجه (الدارجة) می‌گویند که به معنای «پیشرفت و افزایش پیوسته» است. از آنجایی که خود زبان نیز دائماً در حال تغییر و ادغام خود با فرانسوی و ایتالیایی در زمینه های فنی است و کلمات MSA را به کار می‌گیرد، مغربی یا درجا قطعاً مطابق با نام خود است.
ساده ترین و سخت ترین گویش های مدرن
گویش مصری در جهان عرب قابل فهم ترین و آسان ترین گویش است و حروف آن الفبای عربی و نزدیک به عربی کلاسیک است. همچنین گویش مدرن شامی یکی از نزدیک ترین و آسان ترین لهجه ها به عربی کلاسیک است.
در مورد لهجه مراکشی می توان گفت این گویش، از دشوارترین و دورترین لهجه از عربی کلاسیک است، زیرا تحت تأثیر نزدیکی به اروپا و اشغالی که شده بود قرار دارد. بنابراین می توان گفت از سخت ترین گویش ها می باشد.
برای یادگیری زبان عربی می توانید به صورت آنلاین و حضوری در دوره های آموزش زبان عربی مبتدی تا پیشرفته موسسه دهخدا شرکت کنید
مطالب مرتبط: